Γιώργου Σπέη: "Ο Ταβλόμυλος της Άνδρου"

Μετά τα βιβλία ” Θουρίδες και Μελισσοκήπια”, “Τα λιοτρίβια και η ελιά στην Άνδρο”, “Οι Σιφνιοί της Άνδρου” ο Γιώργος Σπέης ερευνά μελετά και γράφει για έναν άλλο τομέα του ανδριώτικου λαϊκού πολιτισμού ,τους ανεμόμυλους και ειδικότερα για τον ταβλόμυλο, ένα είδος ανεμόμυλου που το βρίσκεις μόνο στην Άνδρο .
Γράφει ο ίδιος για το νέο βιβλίο του:
“Ο ταβλόμυλος της Άνδρου είναι …

Ο Γιάννης Χρυσοστράτης στον μύλο του Φολερού στο Κόρθι θυμάται…

μια μοναδική λαϊκή μηχανή, που πρέπει να μαθευτεί και να διασωθεί. Πάνω απ’ όλα είναι μια σημαντική λαϊκή εφεύρεση και μέσα από αυτή την έκδοση προσπαθώ να το εξηγήσω και να την αναδείξω. Ο άνθρωπος που μου έδωσε τις γνώσεις και πάντα είναι πρόθυμος να μου εξηγήσει και να μου δείξει όποια πληροφορία για την Άνδρο του ζητήσω είναι ο εγγονός αυτού που έφτιαξε τον μύλο, ο Γιάννης Χρυσοστράτης που ήταν και ο τελευταίος μυλωνάς του.
Την εκτίμησή μου αυτή, όπως φαίνεται, συμμερίζεται το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης, που εκδίδει αυτή τη μελέτη καθώς και η καθηγήτρια του Ε.Μ.Π. και πρόεδρος των Φίλων του Μουσείου κα Μάρω Καρδαμίτση-Αδάμη που έγραψε την εισαγωγή του βιβλίου.”
Το βιβλίο είναι αφιερωμένο στον Γιάννη Χρυσοστράτη, στις γνώσεις του, που πάντα τις μοιράζεται με εκείνους που θέλουν να μάθουν, και στην αγάπη για τον τόπο του

Ο Γιώργος Σπέης μέσα στην Φάμπρικα του Εμπειρίκου στις Στενιές

Και ένα απόσπασμα από τον πρόλογο τπυ βιβλίου που έγραψε η καθηγήτρια Ε.Μ.Π.κα Μάρω Καρδαμίτση – Αδάμη:
“Ο μύλος, οι μύλοι, πέρα από γραφικοί ή φολκλορική εικόνα εξακολουθεί να είναι βασικό στοιχείο της παραδοσιακής γεωργικής ζωής, που τον γέννησε και σταδιακά τον εξέλιξε. Παρ’ όλο ότι μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιήσει και εκδοθεί πολλές μελέτες τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα (η ίδρυση του Ελληνικού Ινστιτούτου των Μύλων το 1996 ενίσχυσε ιδιαίτερα τις σχετικές έρευνες), υπάρχουν ακόμα πολλά να μάθουμε στον τομέα αυτό.
Η μελέτη του Γιώργου Σπέη για τον «ταβλόμυλο» της Άνδρου, το αποδεικνύει. Είναι σημαντικό ότι ο Γ.Σπέης είχε την τύχη να γνωρίσει και να καταγράψει μαρτυρίες δύο ανθρώπων που ζήσαν και δούλεψαν από κοντά τον ταβλόμυλο, των Γιάννη και Θανάση Χρυσοστράτη.
Το βιβλίο αυτό έρχεται να συμπληρώσει ένα κενό. Με τη μεθοδικότητα και την επιμέλεια που τον διακρίνει περιγράφει αναλυτικά τον τρόπο λειτουργίας του μύλου και τις διάφορες παραλλαγές του.
Η προσφορά όμως της έρευνας και της μελέτης του, δεν περιορίζεται πιστεύω σ’ αυτό, όχι ότι η αξία της ήταν γι’ αυτό μικρότερη.
Η σπουδή των λαογραφικών θεμάτων ιδιαίτερα αυτών που είχαν άμεση σχέση με τη παραγωγή και τη λαϊκή βιοτεχνία είτε αυτή είναι οικοτεχνία, είτε ποιμενοτεχνική και γεωργοτεχνική, είτε επαγγελματική κατεργασία του ξύλου, του μετάλλου, του πηλού κτλ έχει ακόμη να μας μάθει πολλά.
Γνώσεις που δεν περιορίζονται σε στοιχεία της «νέας πολιτιστικής κληρονομιάς», όπως αυτό ορίστηκε το 1992 στην 3η Ευρωπαϊκή Συνδιάσκεψη στη Μάλτα ή σε σημάδια του «χώρου», που καθορίζουν τη λογική του τοπίου ή σε μνήμες του κόσμου.
Αντίθετα η γνώση, που αποκτούμε από τη παρατήρηση και τη μελέτη τους μπορεί να δώσει εναύσματα για νέες ανακαλύψεις και εφευρέσεις, να αναβιώσει τεχνικές και λειτουργίες, που ο σύγχρονος άνθρωπος μπορεί να επαναχρησιμοποιήσει μέσα από μια νέα ίσως αστική θεώρηση.”