Σάββατο 13 Ιουλίου 2024 , 21:00 σινέ αυλή Δημοτικού Θεάτρου Άνδρου
Ο Μεγάλος Ύπνος – The Big Sleep
Αστυνομικό, του 1946 | Α/Μ | Διάρκεια: 114′
Αμερικανική ταινία, σκηνοθεσία Χάουαρντ Χοκς
με τους: Χάμφρεϊ Μπόγκαρτ , Λορίν Μπακόλ , Μάρθα Βίκερς
Η μυθολογία του μοναχικού αναζητητή της αλήθειας μέσα σε κυκεώνα διαφθοράς και παρακμής, του ετοιμόλογου με την καμπαρντίνα, το άφιλτρο τσιγάρο και το μπέρμπον, βρήκε άπαξ δια παντός την ιδανική της ενσάρκωση στον «Μπόγκι». Κι η Λωρήν Μπακώλ, το ακριβές αντίθετο της «χαζής ξανθιάς», μέχρι το τέλος σύντροφος στην πραγματική ζωή του Μπόγκαρτ, καθιερώθηκε ως η απόλυτη φαντασίωση της έξυπνης, ενεργητικής, διεκδικητικής και συνάμα σούπερ σέξι στην αυστηρότητά της «μοιραίας» γυναίκας. Οι δυο φιγούρες, έμελλαν να στοιχειώσουν μια για πάντα την κινηματογραφική οθόνη αλλά και την εικονοποιία του 20ου αιώνα, σε κάθε έκφανση του οπτικοακουστικού, από τους μεγάλους δημιουργούς της Νουβέλ Βαγκ ως την μόδα και την διαφήμιση.
Ο «Μεγάλος Ύπνος», το εμβληματικό μυθιστόρημα του Ρέυμοντ Τσάντλερ, σηματοδοτεί την πρώτη εμφάνιση του ιδιωτικού ντετέκτιβ Φίλιπ Μάρλοου, σίγουρα του πιο αντιπροσωπευτικού ήρωα της hard boiled λογοτεχνίας, όπως αυτή σχηματοποιήθηκε από τον Ντάσιελ Χάμετ και τον Ρέυμοντ Τσάντλερ. Φυσικά, με τον «Μεγάλο Ύπνο», ο Τσάντλερ υπονοεί τον θάνατο, αλλά και τους «κοιμώμενους» φιλήσυχους πολίτες, τις μικρές ώρες, τις ώρες που το έγκλημα και η διαφθορά έχουν το πάνω χέρι, τις ώρες εργασίας του Μάρλοου. Ο Χωκς, καινοτομεί στους μέχρι τότε κανόνες του φιλμ νουάρ, παρακολουθώντας αποκλειστικά τον Μάρλοου – Μπόγκαρτ και την διαδικασία της έρευνάς του, αφήνοντας τον θεατή με τα ίδια ερωτηματικά του ντετέκτιβ, διαθέτοντας τα ίδια ελλιπή στοιχεία, κάθε καρέ κι ένα καινούριο στρίψιμο της βίδας ενός ατέρμονου κοχλία. H εξπρεσιονιστική ατμόσφαιρα σπάνια κάνει την εμφάνισή της εδώ, υπέρ μιας ρεαλιστικής καταγραφής της πορείας του ήρωα μέσα στην υγρή Καλιφορνέζικη νύχτα, τις φανταχτερές επαύλεις που κρύβουν δυσώδη μυστικά, τους φιδωτούς δρόμους των λόφων, τα φαινομενικά αθώα καθημερινά στέκια, βιτρίνες εγκληματικών επιχειρήσεων, τις συναντήσεις του με αδιάφορους πουλημένους μπάτσους, απελπισμένους αριστοκράτες μιας άλλης εποχής, κυνικά επιτυχημένα καθάρματα, ανυποψίαστους πολίτες άκοντες υπηρέτες μιας παρακμιακής μηχανής. Το φιλμ ολοκληρώθηκε το 1945 αλλά έμεινε στα κουτιά για έναν ολόκληρο χρόνο, καθώς η Warner έδωσε προτεραιότητα στα πολεμικά έργα λόγω λήξης του πολέμου. Η ταινία πάντως πρόλαβε και προβλήθηκε στην αρχική της μορφή σε μερικές στρατιωτικές βάσεις. Στην τελική βερσιόν, σκηνές που προωθούσαν την λύση του μυστηρίου αντικαταστάθηκαν με άλλες που γυρίστηκαν εξ επί τούτου, με άξονα το ζευγάρι Μπόγκαρτ – Μπακώλ. Ένα από τα πιο γνωστά ανέκδοτα σχετίζεται με τον Ουίλιαμ Φώκνερ και την Λι Μπράκετ, τους σεναριογράφους. Κάποια στιγμή αντιλήφθηκαν, πως για κάποιον από τους φόνους δεν υπάρχει σαφής ένοχος. Τηλεφώνησαν επειγόντως στον Τσάντλερ, αυτός εξοργισμένος τους συνέστησε να ξαναδιαβάσουν το βιβλίο. Ύστερα από λίγο, ο ίδιος ξανακαλεί, για να παραδεχθεί πως διαβάζοντας ξανά το έργο, δεν μπορεί κι αυτός να εντοπίσει τον δολοφόνο.
Στο φιλμ, δεν δίνεται καμιά απάντηση ενώ οι στρατιωτικές υπηρεσίες που το ανέλυσαν κατέληξαν τελικά στον ένοχο. Τα νομικά προβλήματα για την λύση του προηγούμενου γάμου του αλλά και η ροπή του προς το αλκοόλ δυσκόλεψαν την ολοκλήρωση του φιλμ. Τελικά, ο Μπόγκαρτ και η Μπακώλ παντρεύτηκαν 3 μήνες μετά το τέλος των γυρισμάτων. Ο Τσάντλερ παραπονιόταν πως η ερμηνεία της Μάρθα Βίκερς, ως μικρής αδελφής, επισκίαζε κατά πολύ αυτή της Μπακώλ. Επίσης, ο Τσάντλερ (περιέργως) υποστήριζε πάντα πως ο ιδανικός Μάρλοου, θα ήταν ο Κάρυ Γκραντ. Οι φήμες αναφέρουν πως το ύψος του Μπόγκαρτ προβλημάτιζε τους παραγωγούς. Ο άντρας ήρωας, κατά κανόνα έπρεπε να είναι ψηλότερος από τις συμπρωταγωνίστριές του. Το πρόβλημα λύθηκε με τη χρήση ενισχυμένων παπουτσιών και φωτογραφικών τρυκ. Ο Φώκνερ ήρθε στο Χόλυγουντ για να δουλέψει με το φιλμ, όπως σύντομα αντιλήφθηκε πως το κλίμα του σετ δεν τον βόλευε καθόλου. Ζήτησε από τον Χωκς να «δουλέψει από το σπίτι». Ο Χωκς δέχθηκε θεωρώντας πως ο Φώκνερ θα έμενε στο διαμέρισμά του στο Μπέβερλυ Χιλς. Όταν συνειδητοποίησε πως ο Φώκνερ εννοούσε το σπίτι του στον Μισισιπή έπεαθε πραγματικό σοκ. Ο «Μεγάλος Ύπνος» ήταν το δεύτερο φιλμ που γύρισαν ο Μπόγκαρτ και η Μπακώλ, μετά το «Να έχεις και να μην έχεις». Ακολούθησαν το «Key Largo» και το «Σκοτεινό Πέρασμα».
