Εγκαίνια: “Παγοποιείο Μαντζαβελάκη. Μουσείο Εθνογραφίας Τέχνης & Design”
- νέα ταυτότητα του Μουσείου Λαογραφίας & Χριστιανικής Τέχνης Άνδρου: Ένα Μουσείο όπου συναντώνται η Εθνογραφία και η Τέχνη με το Design ΠΑΡΑΔΕΙΣΟΣ HUB Τουρισμός | Πολιτισμός
Το Σάββατο 19 Αυγούστου 2023 έγιναν τα εγκαίνια του ανανεωμένου Παγοποιείου Μαντζαβελάκη. Υπό τη διαχείριση της «Hotel Donor, Τουρισμός – Πολιτισμός – Δεξαμενή Ιδεών ΑΜΚΕ» που διοικείται από την Αντωνία Βασιλοπούλου και την Ειρήνη Μαντζαβελάκη Βασιλοπούλου, και με το δημιουργικό συγκερασμό νέων ιδεών σε συνεργασία με τον γνωστό σχεδιαστή Σπύρο Κοντάκη (kontakidesign), το παλαιό Παγοποιείο της Άνδρου εισέρχεται σε μια νέα δυναμική φάση.
Για 25 χρόνια το Μουσείο λειτουργεί ως κόμβος πολιτιστικής παραγωγής, με εκδόσεις και συνέδρια, την ετήσια διοργάνωση θεματικής έκθεσης η οποία κάθε φορά πλαισιώνεται από παράλληλες εκδηλώσεις, αλλά και με τη συνολική δραστηριότητα των ιδρυτών που προωθούν με αφοσίωση την Ιδέα Πολιτισμός – Τουρισμός στην Αθήνα (St George Lycabettus Hotel) και στην Άνδρο (SuiteHome Villas και Paradise Art Hotel).
Σήμερα, το κτίριο ανακαινίζεται, οι συλλογές αναδιοργανώνονται, το Μουσείο εκσυγχρονίζεται με νέες υπηρεσίες και δραστηριότητες, και με τη νέα του ταυτότητα προωθεί ένα φιλόδοξο project που συνδυάζει την Εθνογραφία με την Τέχνη και το Design.
Οι εργασίες αποκατάστασης – ενίσχυσης και εκσυγχρονισμού των κτιριακών υποδομών, εγκαταστάσεων και δικτύων, καθώς και η οργάνωση του περιβάλλοντος χώρου καθιστούν το Μουσείο περισσότερο λειτουργικό και προσβάσιμο, αλλά και αναγνωρίσιμο χάρη στη νέα εικαστική του ταυτότητα. Οι παρεμβάσεις είναι διακριτικές και γίνονται πάντοτε με “οδηγό” το παλαιό βιομηχανικό κτίριο και τις ανάγκες διατήρησης και λειτουργίας του.
Για τη διαμόρφωση του εκθεσιακού χώρου επιλέχθηκαν λύσεις που δοκιμάζονται στη σύγχρονη μουσειογραφική πρακτική και οι οποίες αποσκοπούν στη δημιουργία πολυμορφικού και εύκολα αναδιατασσόμενου περιβάλλοντος, με χρωματικές αντιθέσεις και ατμόσφαιρα που το καθιστά φιλικό και οικείο για τους χρήστες – επισκέπτες του. Στο πλαίσιο αυτό εκπονήθηκε και η μελέτη φωτισμού του χώρου.
Τα αντικείμενα της εθνογραφικής συλλογής οργανώθηκαν εκ νέου σε ενότητες της παραδοσιακής ζωής και οικονομίας ενώ παρέμειναν διακριτές οι ενότητες του ανδριώτικου αστικού προφίλ και της ναυτιλίας. Στην επόμενη φάση του έργου σχεδιάζεται ο εμπλουτισμός των ενοτήτων παρουσίασης της Άνδρου και η δημιουργία ερμηνευτικών μέσων με τη βοήθεια των νέων τεχνολογιών.
Στο χώρο της έκθεσης προβάλλεται το βίντεο «Άνδρος είναι…, του 2023» (Παραγωγή: ΑΜΚΕ Φίλοι Φεστιβάλ Άνδρου με την υποστήριξη του Δήμου Άνδρου – https://www.youtube.com/watch?v=KOPxvcFBBME) συνεχίζοντας την προσπάθεια των ιδρυτών να παρουσιάζονται στο Παγοποιείο Μαντζαβελάκη ποικίλα έργα και δημιουργίες που αναφέρονται στον πολιτισμό του νησιού.
Στη συνέχεια, με αφορμή τα αντικείμενα που φιλοξενεί αλλά και τη σχέση του με ένα μοναδικό σύμπλεγμα παραγωγικών και οικονομικών δραστηριοτήτων (ελαιοτριβείο, παγοποιείο, γερμανικό αρτοποιείο, πανδοχείο) που αναπτύχθηκαν στην περιοχή κατά τη διάρκεια της προβιομηχανικής και της πρωτοβιομηχανικής περιόδου από την οικογένεια Μαντζαβελάκη, και αντλώντας από την πλούσια εθνογραφία της Άνδρου, το Μουσείο επιδιώκει να παρουσιάσει ποικίλες διαθεματικές προσεγγίσεις μέσα από την οπτική γωνία της τέχνης και των διαδικασιών σχεδιασμού (design).
Το νέο πρόγραμμα, εκκινώντας από το παλαιό παγοποιείο και το πεδίο της βιομηχανικής αρχαιολογίας, αφενός εμβαθύνει στην ταυτότητα της Άνδρου, αφετέρου παρέχει ευρύ πεδίο συνομιλίας με το παρελθόν επιχειρώντας να ενισχύσει την καινοτομία και τη δημιουργικότητα στο παρόν: προβάλλει το βιώσιμο design, τις αξίες και τις διαδικασίες σχεδιασμού που σέβονται τους φυσικούς πόρους και είναι γενικότερα φιλικές απέναντι στον άνθρωπο και το περιβάλλον, ενώ παράλληλα, προωθεί τις σχέσεις αλληλοσύνδεσης των διαδικασιών σχεδιασμού με τα πολιτισμικά φαινόμενα και την τεχνολογία, καθώς και νέες προσεγγίσεις παραγωγικού, επιχειρηματικού, οικονομικού και κοινωνικού σχεδιασμού. Εδώ μπορούν, επίσης, να βρουν στέγη
- σύγχρονη εφαρμοσμένη ανθρωπολογία και τα αποτελέσματα εφαρμογών της εθνογραφικής έρευνας σε διαδικασίες σχεδιασμού προϊόντων, όπου ανιχνεύονται οι σύγχρονες ανάγκες των ανθρώπων στην καθημερινή τους ζωή.
Προγραμματίζονται σειρά δράσεων με θέματα που αφορούν (ενδεικτικά): την τεκμηρίωση της λειτουργίας του Παγοποιείου και τον κύκλο ζωής του, την παρουσίαση των μύλων, της σηροτροφίας και του λεμονιού της Άνδρου, το σχεδιασμό των ναυτικών θαλάσσιων οχημάτων και τη νέα ναυτική αρχιτεκτονική, την ανάδειξη των διαδρομών “του οίνου και του τυριού”, κ.ά..
Την υλοποίηση του έργου και την επιμέλεια του προγράμματος δράσεων έχουν η Χρύσα Κοντάκη (ιστορικός – αρχαιολόγος) και ο Σπύρος Κοντάκης (σχεδιαστής), πάντα σε συνεργασία με το Διαχειριστή Φορέα – Hotel Donor, Τουρισμός – Πολιτισμός – Δεξαμενή Ιδεών ΑΜΚΕ.
Το Μουσείο άνοιξε φέτος με δύο εκθέσεις εικαστικού περιεχομένου: την αναδρομική έκθεση της Συλλογής Σύγχρονων Ανδριωτών καλλιτεχνών (Άννα Γρηγόρα, Γιώργος Σαλταφέρος, Μανώλης Μακρογκίκας, Κώστας Γαρύφαλλος, Γιάννης Παλιοκρασσάς, κ.ά.) του Μάριου & Ειρήνης Βασιλοπούλου που φιλοξενείται στο εστιατόριο «Πανόραμα» του Ξενοδοχείου «Παράδεισος»
και την Έκθεση του αρχιτέκτονα Δήμου Φλέσσα με τίτλο «Ορθόδοξες up’ εικονίσεις» η οποία παρουσιάζεται στο Παγοποιείο Μαντζαβελάκη στην αίθουσα της Χριστιανικής Τέχνης.
- έκθεση του Δήμου Φλέσσα εντάσσεται στο νέο πνεύμα του Μουσείου για τη διαμόρφωση πεδίων “συνομιλίας” (“διαλόγου”) του παρελθόντος με το παρόν. Δίπλα στις εικόνες των Ανδρίων αγιογράφων, η ζωγραφική που εκτίθεται χωρίς να φεύγει από τις δογματικές αρχές της ορθόδοξης εικονογραφίας απεικονίζει μια υποκειμενική και νέα ματιά πάνω στην εκκλησιαστική ζωγραφική παράδοση. Η φιλοσοφία της πρότασης δεν είναι μια αισθητική αντιπαράθεση δύο ζωγραφικών αντιλήψεων. Είναι η προσπάθεια να ενδυναμωθεί με έναν πιο σύγχρονο τρόπο, η υπερβατική πνευματικότητα της Ορθοδοξίας, που υποβάλλεται στον πιστό από τις εικόνες της παραδοσιακής αγιογραφίας.
Στο έργο του Μουσείου συνέβαλαν με χορηγίες τους: οι εταιρείες LUUN – μελέτες αρχιτεκτονικού φωτισμού, ROUSSETOS – parquet industry, GALLIS Lighting, AnDrop – τσίπουρο & ούζο, Ευ Άνδρος – τρόφιμα ποτά και Sativa olive culture.
Αντωνία Βασιλοπούλου
Hotel Donor, Τουρισμός – Πολιτισμός – Δεξαμενή Ιδεών ΑΜΚΕ
