Αφιέρωμα στις πρώτες ταινίες μικρού μήκους σημαντικών
Ελλήνων σκηνοθετών, σε επιμέλεια του Παντελή Βούλγαρη
Πέμπτη 3- Παρασκευή 4- Σάββατο 5 Αυγούστου 2023
Κινηματογραφικής Λέσχης Άνδρου- Σινέ Αυλή
Στο πλαίσιο του 9ου Διεθνούς Φεστιβάλ Άνδρου
ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΠΑΝΤΕΛΗ ΒΟΥΛΓΑΡΗ
«Και τα καρπούζια γράφουν ιστορία.
Για τους κινηματογραφιστές της γενιάς μου, ιστορικό το καρπούζι που παίζει στην «Εκπομπή»-τη μόνη μικρού μήκους ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Τα λίγα γυρίσματα έγιναν το 1968 και κράτησαν 6 μήνες.
Δεν ήταν συνεχόμενα, δεν υπήρχαν τα απαραίτητα.
Κανονίζονταν όποτε βρίσκονταν διαθέσιμα μηχανήματα, λίγο φιλμ και λίγα χρήματα.
Μαζί με τους ηθοποιούς στην «Εκπομπή» πρωταγωνιστούσε και ένα καρπούζι.
Θυμάμαι λοιπόν τον Αγγελόπουλο να κυκλοφορεί παντού στην Αθήνα, μέρα και νύχτα, έχοντας το στην αγκαλιά του. Δεν το άφηνε από τα μάτια του, δεν το εμπιστευόταν σε ξένα χέρια. Και επειδή τότε καρπούζια υπήρχαν μόνο το καλοκαίρι και το πολυκαιρισμένο καρπούζι της ταινίας μέρα με τη μέρα σάπιζε και τρέχαν τα ζουμιά, ο Θόδωρος είχε γίνει νοσοκόμα του και έκλεινε τις τρύπες με γάζες και σελοτέιπ.
Αξέχαστη εικόνα.
Ήταν οι εποχές που όλοι οι συνάδελφοι βάζαμε ένα χέρι ο ένας στην ταινία του άλλου, που παίζαμε ρόλους, κάναμε κομπαρσιλίκι, κουβαλούσαμε έπιπλα, όλα για χάρη του σινεμά.
Στο τριήμερο αφιέρωμα «Παλιοί Φίλοι-Πρώτες Εικόνες» το Φεστιβάλ Άνδρου σε συνεργασία με την Κινηματογραφική Λέσχη Άνδρου θα προβάλει ταινίες μικρού μήκους αγαπημένων σκηνοθετών στο φιλόξενο και δροσερό «Σινέ Αυλή».
Κάθε βράδυ θα μοιραζόμαστε μικρές ιστορίες από την τρέλα και την αγωνία για καλό πλάνο των τότε νέων συναδέλφων.
Σήμερα, σχεδόν όλοι, έχουν φύγει από τη ζωή.
Στο λευκό πανί θα αναστήσουμε και θα τιμήσουμε τα πρώτα τους βήματα στο σινεμά, εικόνες που επαλήθευσαν τις υποσχέσεις για μετέπειτα σημαντικές κινηματογραφικές και τηλεοπτικές δημιουργίες.
Προσωπικά, ανυπομονώ».
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ
Πέμπτη 3 Αυγούστου 2023
«Μακεδονικός Γάμος», σκην. Τάκης Κανελλόπουλος (1960, 29’)
Ντοκιμαντέρ μικρού μήκους, γυρισμένο στο Βελβεντό Κοζάνης, που περιγράφει τα ήθη και τα έθιμα που σχετίζονται με τον παραδοσιακό γάμο στη Δυτική Μακεδονία. Ένα λυρικό ποίημα για τις ρίζες των ανθρώπων σε έναν προαιώνιο, αλλά ήδη χαμένο κόσμο.
«Θηραϊκός Όρθρος», Σταύρος Τορνές & Κώστας Σφήκας (1967, 25’)
Η Σαντορίνη την εποχή που η πρωτόγονη αγροτική οικονομία δίνει σταδιακά τη θέση της στην ανερχόμενη τότε βιομηχανία του τουρισμού. Οι εξαθλιωμένοι και υποσιτισμένοι κάτοικοί της αντιπαραβάλλονται στην υποβλητική ομορφιά του νησιού, με ηχητικό φόντο τους ψαλμούς του Όρθρου. Ρημαγμένοι πληθυσμοί και μια ολόκληρη τάξη στην υπηρεσία της ραγδαίας τουριστικής ανάπτυξης.
«Γράμματα από την Αμερική», σκην. Λάκης Παπαστάθης (1972, 19’)
Η ζωή ενός μετανάστη, όπως την αφηγείται ο ίδιος μέσα από ένα δεματάκι από 120 καρτ-ποστάλ και φωτογραφίες που έστελνε στο σπίτι του για πενήντα περίπου χρόνια. Ο Αναστάσιος ξεκινάει από το Γύθειο το 1905, φτάνει στην Πάτρα και από εκεί με το υπερωκεάνιο ταξιδεύει στην Αμερική. Ζει εκεί εργαζόμενος σε εστιατόρια. Το 1930 γυρίζει στον τόπο του για να παντρευτεί γυναίκα από την πατρίδα του. Φεύγει μαζί της στην Αμερική, δημιουργούν οικογένεια με δύο παιδιά. Μετά τον Εμφύλιο και την άνοδο στην εξουσία του στρατάρχη Παπάγου, επιστρέφουν οριστικά για να πεθάνουν στην Ελλάδα.
«Γράμμα από Σαρλ Λερουά», σκην. Λάμπρος Λιαρόπουλος (1965,10’)
Δέκα χρόνια μετά την πρώτη μεταναστευτική αποστολή Ελλήνων εργατών στα ανθρακωρυχεία του Βελγίου, ο σκηνοθέτης βλέπει από μια ιδιαίτερη προσωπική σκοπιά τη θέση και τα προβλήματα αυτών των εργατών, για τους οποίους η μετανάστευση δεν ήταν αναζήτηση τύχης αλλά αναζήτηση του καθημερινού, σε μια ευρωπαϊκή χώρα που, ως προς τα υλικά αγαθά, τους προσφέρει τα πάντα, εκτός από την πιθανότητα γυρισμού στην Ελλάδα.
«Τελευταίος σταθμός, Kreuzberg», σκην. Γιώργος Καρυπίδης (1975, 22’)
Στη συνοικία Kreuzberg του Δυτικού Βερολίνου ζουν ξένοι εργάτες – Έλληνες και Τούρκοι – που αγωνίζονται για ένα καλύτερο μέλλον, ενώ παράλληλα προσπαθούν να διατηρήσουν την εθνική τους ταυτότητα. Η ζωή, τα προβλήματα και η συλλογική πολιτική δράση των γκασταρμπάιτερ γίνεται αντικείμενο εξερεύνησης στο κοινωνικό ντοκιμαντέρ του Γιώργου Καρυπίδη, ο οποίος για ένα διάστημα είχε κι ο ίδιος ζήσει και εργαστεί ως σκηνοθέτης στο Βερολίνο, για τη δημόσια τηλεόραση.
Παρασκευή 4 Αυγούστου 2023
«Ακρόπολη των Αθηνών», σκην. Ροβήρος Μανθούλης (1960, 28’)
Μορφωτικό ντοκιμαντέρ, που αποτελεί μια χαρτογράφηση του χώρου της Ακρόπολης, στα αντικείμενα, στους χώρους, στην εικονογραφία, στη σύνδεση με την ιστορία και με την παράδοση. Το φιλμ μάς ταξιδεύει στον χρόνο συνδέοντας τους αιώνες δόξας της αθηναϊκής ιστορίας με το σήμερα, με το μνημείο να καδράρεται όχι μόνο ως το λαμπερό μνήμα ενός παλιού πολιτισμού, αλλά και ως προς την τωρινή θέση του, πάνω από μια μεγάλη, σύγχρονη πόλη.
«Οικόπεδο», σκην. Θόδωρος Μαραγκός (1971, 13’)
Η ζωή σε ένα οικόπεδο των Πετραλώνων σε τρεις εποχές του χρόνου. Σε μια αλάνα το φθινόπωρο στήνεται ένα Λούνα Παρκ, το χειμώνα το οικόπεδο ερημώνεται και την άνοιξη χρησιμεύει σαν στάδιο όπου γίνονται οι γυμναστικές επιδείξεις του σχολείου. Μια σύνθεση από στιγμές της ζωής όπως κυλάει σε μια από τις τότε λιγότερο αστραφτερές γωνιές της πρωτεύουσας, όπου ένας χώρος αποκτά τη δική του υπόσταση. Μέχρι που το συμφέρον, μια εξωγενής δύναμη, διαλύει τα πάντα κατά την ανέγερση μιας οικοδομής. Το τέλος είναι αμείλικτο και αναπόφευκτο.
«Αθήναι», σκην. Εύα Στεφανή (1995, 40’)
Η ζωή στον Σταθμό Λαρίσης, μια ανοιξιάτικη βραδιά του 1995. Το φιλμ αποτελεί μια πινακοθήκη προσώπων που συχνάζουν στον σταθμό: άστεγοι, φαντάροι, μετανάστες ορίζουν έναν χώρο συνάντησης και συνύπαρξης διαφορετικών κόσμων. Ένας σταθμός που νοηματοδοτείται από τους περιστασιακούς του κατοίκους. Ένα ντοκιμαντέρ παρατήρησης που λειτουργεί ως ένα ταξίδι σε έναν άλλο τόπο, ταυτόχρονα οικείο αλλά και ανοίκειο.
«Μπέττυ», σκην. Δημήτρης Σταύρακας (1979, 33’)
Δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ που αφηγείται το 24ωρο μιας τραβεστί. Με αναμνήσεις από την προηγούμενη ζωή της, εικόνες από την τωρινή, καθώς η μέρα βαδίζει προς το τέλος της, το παρελθόν και το παρόν τέμνονται. Αλλά και στα δύο υπάρχει ένα αίσθημα που κυριαρχεί: η αναπόφευκτη μοναξιά του προσώπου. Βασισμένο στο ομώνυμο βιβλίο της Μπέττυς Βακαλίδου.
Σάββατο 5 Αυγούστου 2023
«100 ώρες του Μάη», σκην. Δήμος Θέος & Φώτος Λαμπρινός (1963, 28’)
Τα τεκμήρια της πολιτικής δολοφονίας του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη, έτσι όπως αποκαλύφθηκαν στη διάρκεια των ερευνών, κυρίως από τους δημοσιογράφους, συνδυάζονται στην ταινία με το αστικό-περιθωριακό περιβάλλον, στο οποίο ενυπάρχουν εκείνα τα στοιχεία που αναζητούνται και επιστρατεύονται από τους παρακρατικούς μηχανισμούς προκειμένου να υπηρετήσουν σκοτεινές πολιτικές επιδιώξεις. Έτσι, μία πολιτική δολοφονία αναδεικνύεται ως κοινωνικό, πρωτίστως, φαινόμενο.
«Ο Γιάννης και ο Δρόμος», σκην. Τώνια Μαρκετάκη (1967, 20’)
Βασισμένο σ’ ένα διήγημα του Μενέλαου Λουντέμη. Η ίδια η σκηνοθέτις λέει: «Δεν θυμάμαι πια τι ήθελα να κάνω με αυτήν την πρώτη ταινία….ένας άνθρωπος που κολυμπά ανάμεσα στα πράγματα…Περιφέρεται στους δρόμους, βλέπει και αισθάνεται θαμπά, δεν ξέρει που τελειώνει η ονειροπόληση και που αρχίζει η πραγματικότητα. Κι όμως μέσα σε όλα αυτά υπάρχει μια διαύγεια, μια υποσυνείδητη διαύγεια: το πίσω μέρος του μυαλού σου καταγράφει τα μηνύματα, τα επεξεργάζεται ερήμην σου, και το υποσυνείδητο σου καταλήγει να ξέρει αυτό που εσύ δεν ξέρεις…»’
«Η αναχώρηση», σκην. Χρήστος Παληγιαννόπουλος (1968, 13’)
Οι τελευταία μέρα ενός νέου στην Ελλάδα πριν αναχωρήσει ως μετανάστης για την Αγγλία. Μια ανθρωποκεντρική, συναισθηματική προσέγγιση στο θέμα της μετανάστευσης που ταλάνιζε ιδιαίτερα την Ελλάδα εκείνη την εποχή. Πρωταγωνιστεί ο Γιώργος Κοτανίδης.
«Ο Κλέφτης», σκην. Παντελής Βούλγαρης (1965, 20’)
Ένας αστυνομικός συλλαμβάνει ένα νεαρό πορτοφολά, όμως όταν ακούει την πονεμένη ιστορία του, συγκινείται και τον αφήνει ελεύθερο. Είναι όμως αλήθεια αυτά που του λέει ο πορτοφολάς; Η πρώτη μικρού μήκους ταινία του Παντελή Βούλγαρη είναι ένα εύστοχο, διαχρονικό και ρυθμικά βραδυφλεγές σχόλιο πάνω στον αγώνα επιβίωσης της ελληνικής κοινωνίας στην τρικυμιώδη δεκαετία του ‘60. Ατόφιος ρεαλισμός, κινηματογραφική δεξιοτεχνία, πλοκή σεναρίου με ανατροπή στο τελευταίο λεπτό και σκαμμένοι χαρακτήρες με θάρρος, θλίψη, αγάπη και χιούμορ.
«Εκπομπή», σκην. Θόδωρος Αγγελόπουλος (1968, 23’)
Μια ομάδα δημοσιογράφων ζητά στο δρόμο από τους περαστικούς να τους ορίσουν τα χαρακτηριστικά που, κατά τη γνώμη τους, συνθέτουν τον «ιδανικό άνδρα». Στη συνέχεια βρίσκουν τον άντρα που ανταποκρίνεται σ’ αυτή την περιγραφή στο πρόσωπο ενός μικροαστού, λίγο σεξομανή, ο οποίος πετάει απ’ τη χαρά του όταν του ανακοινώνουν ότι έχει επιλεγεί ως ο «ιδανικός άνδρας» κι έχει κερδίσει ως βραβείο μια νύχτα με μια ντίβα του κινηματογράφου. O μικροαστός ετοιμάζεται με μεγάλη ανυπομονησία για το ραντεβού, αλλά, αντί για την ντίβα, εμφανίζονται οι δημοσιογράφοι της έρευνας, που τον οδηγούν στο στούντιο και του δίνουν ένα δακτυλογραφημένο κείμενο που πρέπει να διαβάσει: είναι η ενθουσιώδης έκθεση πεπραγμένων μιας εκπληκτικής συνάντησης με μια ντίβα. Η μόνη μικρού μήκους ταινία του Θόδωρου Αγγελόπουλου.
Υπεύθυνοι συγκέντρωσης ταινιών & λήψης νόμιμων αδειών: Ταξιάρχης Δεληγιάννης & Βασίλης Τσιουβάρας
Ευχαριστούμε, για τη χορήγηση της άδειας προβολής και για την παραχώρηση των ταινιών:
Το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου
Την Ταινιοθήκη της Ελλάδος
Την Ελληνική Ακαδημία Κινηματογράφου
Τη Φοίβη Αγγελοπούλου
Την Υβόννη Μαλτέζου
Τη Ράνια Μπριλάκη
Το Φώτο Λαμπρινό
Τον Κωστή Θέο
Το Θόδωρο Μαραγκό
Τον Τζαννέτο Κομινέα
Το Δημήτρη Σταύρακα
Το Γιώργο Λιαρόπουλο
Την Εύα Στεφανή
Το Χρήστο Παληγιαννόπουλο
Τον Κωνσταντίνο Κανελλόπουλο
Την ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ ΑΕ
Το Νίκο Θεοδοσίου
Το Δημήτρη Σπύρου
Τον Κυριάκο Χατζημιχαηλίδη
