Αμέσως μετά τα εγκαίνια της έκθεσης “Αναβαθμίδες του Αιγαίου: Εικόνες από το παρελθόν έως το μέλλον”, το Σάββατο 10 Σεπτεμβρίου 2022, στις 7:00μμ, στην Καΐρειο Βιβλιοθήκη,
στο Σινέ αυλή στις 8:30μμ και με ελεύθερη είσοδο θα προβληθεί για μία και μοναδική προς το παρόν φορά, το ντοκιμαντέρ
«Ξερολιθιά» του Στέλιου Χαραλαμπόπουλου
Το ντοκιμαντέρ «Ξερολιθιά» (Σκηνοθέτης: Στέλιος Χαραλαμπόπουλος, Επιστημονικώς υπεύθυνη: Θεοδώρα Πετανίδου), με υλικό που συνελέγη εξολοκλήρου στο νησί της Άνδρου τα δύο τελευταία χρόνια, αποτελεί προϊόν του έργου LIFE TERRACESCAPE που χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Πλουσιοπάροχα διαθέσιμο το υλικό της πέτρας στον τόπο αυτόν, μετατράπηκε διαχρονικά, με την επίμονη προσπάθεια του νησιώτη, από δυσμενές εμπόδιο και εχθρό, σε εργαλείο διαχείρισης της γης, άκρως υποστηρικτικό για την επιβίωση στο άνυδρο και άγονο περιβάλλον:
τοίχοι που διατρέχουν χιλιόμετρα τοπίου ορίζοντας ιδιοκτησίες και βοσκοτόπια, που προστατεύουν καλλιέργειες· δροσερά κτίσματα για κατοίκηση ανθρώπων και ζώων· αλώνια και αποθήκες· αιμασιές που αντιμάχονται την διάβρωση και την γρήγορη απορροή του πολύτιμου βρόχινου νερού, χαρίζοντας γονιμότητα στο λιγοστό έδαφος.
Η ξερολιθιά αποτέλεσε τον μόνιμο σύντροφο του αγρότη στο νησιωτικό περιβάλλον, και τέχνη που εξέλιξε ο τελευταίος σε τέτοιο βαθμό, ώστε η τέχνη αυτή να αναγνωριστεί το 2018 από την UNESCO, η οποία την ενέταξε στον Κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας.
Στο ντοκιμαντέρ προβάλλεται ο πολιτισμός της ξερολιθιάς και των αιμασιών μέσα από εικόνες σύγχρονες που αναβιώνουν παλιές μεθόδους και τρόπους ζωής, όπως παραδοσιακά βιώνονταν έως τις δεκαετίες της εγκατάλειψης του αγροτικού χώρου.
Αναδεικνύει τις προσπάθειες του έργου LIFE TERRACESCAPE (Μετατροπή των εγκαταλειμμένων τοπίων αναβαθμίδων σε Πράσινες Υποδομές μέσω Συμμετοχικής Επιστασίας Γης για καλύτερη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή) να εφαρμόσει το πρώτο παράδειγμα Επιστασίας Γης με σκοπό την λειτουργική αποκατάσταση αιμασιών στην Άνδρο.
Στο σύνολό του, θέτει ένα κραυγαλέο ερώτημα για το μέλλον των αναβαθμίδων του Αιγαίου, τις οποίες ενθουσιαστικά εκθειάζουμε, και ταυτόχρονα απαξιώνουμε.
Θεοδώρα Πετανίδου