Σάββατο 28/8, σινέ αυλή, η ταινία : “Η πρώτη αγελάδα”

Υπάρχει ένα σινεμά που σε καθηλώνει από το πρώτο πλάνο του. Κυρίαρχο αφηγηματικά, σου επιβάλλεται με το θέαμα, τη δεξιοτεχνία και την ταχύτητά του, καθοδηγώντας σε στο τι θα σκεφτείς και τι θα νιώσεις. Υπάρχει κι ένα άλλο σινεμά, το οποίο ακολουθεί τις ανάσες της πραγματικότητας, προσπαθώντας να πάρει απόσταση από όσα κινηματογραφεί. Να τους δώσει χώρο και χρόνο, και ταυτόχρονα στο θεατή τη δυνατότητα να διαλέξει εκείνος οπτική γωνία, να προλάβει να επεξεργαστεί όσα βλέπει και να αφήσει τα συναισθήματά του να βαθύνουν και να κατακάτσουν.
Αυτό είναι το σινεμά της Κέλι Ρέιχαρντ («Γουέντι και Λούσι», «Meek’s Cutoff», «Night Moves»), οι ήρωες της οποίας αναζητούν τον εαυτό τους επιστρέφοντας συχνά σε μια παλιά, χαμένη πια στο παρελθόν Αμερική. Μια χώρα με ανοιχτούς ορίζοντες, αλλά θαμμένες βαθιά τις αξίες της κάτω από βίαιες κατακτήσεις, ταξικές αντιθέσεις και αμοραλιστικά success stories. Όχι πολύ μακριά από τις πολιτικές και κινηματογραφικές ιδέες της «Χώρας των Νομάδων», λοιπόν, το βασισμένο στο μυθιστόρημα «The half-life» του Τζόναθαν Ρέιμοντ «First Cow» ξεκινά από το σύγχρονο Όρεγκον, όπου μια γυναίκα ανακαλύπτει δύο σκελετούς θαμμένους δίπλα δίπλα.

Χάρη σε ένα διακριτικά δεξιοτεχνικό μοντάζ, το γκρίζο, βιομηχανικό τοπίο δίνει τότε τη θέση του σε ένα πολύχρωμο δάσος το οποίο υπήρχε πριν από δύο αιώνες στην ίδια περιοχή –ένα γεμάτο νοήματα πέρασμα από την Αμερική του παρόντος σ’ αυτήν της Άγριας Δύσης– και τους «απολίτιστους» επισκέπτες του. Κυνηγοί που κινούνται από τόπο σε τόπο κι ανάμεσά τους ένας περιπλανώμενος μάγειρας, ο οποίος γνωρίζεται με έναν Κινέζο εργάτη και μαζί εγκαθίστανται προσωρινά σε κάποιον ορεινό οικισμό. Έχοντας όνειρα για μια καλύτερη ζωή, θα βρεθούν μπροστά σε μια απρόσμενη εμπορική επιτυχία, πουλώντας γλυκά που γίνονται ξαφνικά ανάρπαστα. Το πολύτιμο μυστικό τους βρίσκεται στο γάλα, το οποίο προμηθεύονται κρυφά, αρμέγοντας τη νύχτα την αγελάδα του τοπικού προύχοντα, περήφανου για το πολύτιμο εκείνη την εποχή απόκτημά του.

Η «πρώτη αγελάδα» είναι το μυθοπλαστικό εύρημα το οποίο βάζει μπροστά ένα βραδυφλεγές κοινωνικό (αντι)γουέστερν και ο καπιταλιστικός θεμέλιος λίθος της ανισότητας η οποία θα γεννήσει όλες τις δραματικές εντάσεις του. Έτσι, πίσω από μια συγκινητική ιστορία φιλίας κι έναν άνισο αγώνα επιβίωσης, η Ρέιχαρντ κρύβει επιδέξια την ιδέα της Αμερικής ως εθνοτική κοινότητα που γεννιέται από την εκμετάλλευση της υπεραξίας, από το κυνήγι της επιτυχίας, από τη δύναμη του χρήματος (διαρκείς οι οικονομικοί υπολογισμοί και απολογισμοί) και από τη βίαιη καταστολή κάθε μειονοτικής/φυλετικής/ταξικής διεκδίκησης. Μια καλά απωθημένη πολιτική αλήθεια, την οποία το «First Cow» ξεθάβει σ’ όλη την ιστορική, αλλά και ανθρώπινη διάστασή της.