Άνδρος: Με αφορμή την εθνική επέτειο και τις επιγενέστερες μνήμες
Η φετινή είναι μια ιδιαίτερη χρονιά για την χώρα μας, αλλά και για όλον τον πολιτισμένο κόσμο, που τιμά ένα σημαντικό γεγονός, το οποίο αφορά την ελευθερία, την αξιοπρέπεια και τα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως αυτές οι αξίες αναδείχθηκαν μέσα από τον Αγώνα μας της Παλιγγενεσίας, πριν από 200 χρόνια.
Η επέτειος της διακοσιετίας (1821-2021), δεν μπορεί να αφήσει κανέναν ασυγκίνητο, καθώς σηματοδοτεί μέσα από ηρωισμούς κι αυτοθυσίες, στερήσεις κι ολοκαυτώματα, οδύνες και λαχτάρες, την ανάγκη να απαλλαγεί ο τόπος από μια μακροχρόνια τυραννία που διήρκησε τέσσερεις αιώνες, απαιτώντας ωστόσο μια καθολική υπέρβαση, για την κατάκτηση της πολυπόθητης και χιλιοτραγουδισμένης λευτεριάς.
Το Ίδρυμα Π. & Μ. Κυδωνιέως της Άνδρου, μέσα από τον εικαστικό θεσμό ΠΛΟΕΣ που για 27η χρονιά φιλοξενεί στον εκθεσιακό του χώρο, αφιερώνει την φετινή του εκδήλωση στο μοναδικής σημασίας αυτό γεγονός, καθώς δεν ήταν απλώς μια Επανάσταση, μια δηλαδή καθεστωτικά πολιτειακή αλλαγή, αλλά ένας Αγώνας που διεξήχθη με όλα τα διαθέσιμα μέσα των σκλαβωμένων Ελλήνων, οι οποίοι πολέμησαν αποφασισμένοι και με ακριβό τίμημα, προκειμένου να κατακτήσουν μέσα από τους μνημειώδεις άθλους τους, την Ανεξαρτησία τους ενάντια στην Τυραννία του οθωμανικού ζυγού.
Το διάστημα των 200 χρόνων, δεν είναι ούτε μικρό, αλλά ούτε και μεγάλο. Έχουν ωστόσο μεσολαβήσει πολλές άλλες περιπέτειες, όπως και γεγονότα ή αλλαγές τρόπων ζωής διαφόρων ειδών και ποικιλιών, που διαμόρφωσαν νέες νοοτροπίες και αντιλήψεις στις νεώτερες γενιές, εμπλουτίζοντας το συλλογικό ασυνείδητο αλλά και την ατομική συναίσθηση με πολυεπίπεδες μνήμες. Αυτός είναι και ο λόγος που ο υπότιτλος της έκθεσης του θεσμού ΠΛΟΕΣ 27 (2021), είναι : Τροχιές Μνήμης.
Ως σημείο αναφοράς της έκθεσης, για τις μνήμες των πρώτων μετεπαναστατικών χρόνων, παρουσιάζεται ένα αντιπροσωπευτικό έργο της μεσαίας περιόδου του «πατέρα» της νεώτερης, αλλά και της σύγχρονης νεοελληνικής ζωγραφικής, του κορυφαίου κι αδιαμφισβήτητου Θεόφιλου Χατζημιχαήλ (1870-1934). Το συγκεκριμένο έργο επελέγη γιατί δείχνει με εύγλωττο και χαρακτηριστικό τρόπο τις μνήμες που μεταπλάθει ο Θεόφιλος, από την στεριανή κι αγροτική Ελλάδα, συνδυάζοντάς τις με την ζωή στα λιμάνια και στην θάλασσα.
Ακολουθούν οι εξής σύγχρονοι εικαστικοί δημιουργοί :
Ο Βαγγέλης Τζερμιάς, που μας αποκαλύπτει μέσα από μια δική του εξπρεσσιονιστική και μνημειακά παρουσιαζόμενη ματιά, έναν διάλογο με εικονιστικά έργα της ιστορίας της τέχνης, τα οποία αφορούν την Επαναστατική περίοδο.
Η Χριστίνα Σαραντοπούλου, μέσα από τα χαρακτηριστικά δικά της γλυπτά, τονίζει με μινιμαλιστικό κι εννοιολογικό τρόπο, τις επαλληλίες της μνήμης που αποκαλύπτεται ως πλέγμα μιας σύνθετης «αφήγησης» αποτελούμενης από δακτυλικά αποτυπώματα.
Ο Βασίλης Πέρρος περνά μέσα από τα αλληγορικά του έργα, νοσταλγίες κι οδύνες, μεταβάσεις κι αναχωρήσεις, αλλά κι ελεγειακούς τρόπους που φανερώνουν εικασίες και λειτουργίες της πιο πρόσφατης μνήμης.
Η Ντιάνα Μπισογιάννη σε αυτή την σειρά των υφασμάτινων έργων της «μαλακής» της γλυπτικής (soft sculpture), εμπνέεται από την Εθνική Παλιγγενεσία, τους ήρωες, τις θυσίες τους και κυρίως την ακατάβλητη επιθυμία τους για ελευθερία.
Η Ντέπη Παυλίδου, με αφαιρετικό και μινιμαλιστικό τρόπο μεταφέρει στα ζωγραφικά της έργα, (που φιλοτεχνεί πάνω σε μεταξωτά υφάσματα), την ατμόσφαιρα του Αγώνα της Ανεξαρτησίας και την σύγχρονη προσέγγιση εκείνης της εποχής.
Ο Τάκης Ζερδεβάς μέσα από τις φωτογραφίες και τα βίντεο των εικαστικών του συνθέσεων, (που συνοδεύονται κι από ηχητικά στοιχεία), μεταφέρει την ελεγειακή αίσθηση μιας αναδίφησης σε πολυώνυμες μνήμες, όπως τις αναψηλαφεί η υπαρξιακή ατομική αγωνία και η ανθρώπινη μοναξιά.
Ο Μάκης Φάρος και η Ζωή Πυρίνη, που συνήθως δημιουργούν συλλογικά έργα, σε μία από τις συνθέσεις τους, που σε αυτή την έκθεση παρουσιάζεται, προτείνουν το ιδιαίτερου ενδιαφέροντος βίντεό τους που αφορά τον διάλογο μνήμης και παρόντος, ενσωματώνοντας στα εννοιολογικά του πλαίσια και τον διάλογο αναλογικής και ψηφιακής τεχνολογίας. Σε ένα άλλο έργο της «ομάδας» τους, που το υπογράφουν ο Τάκης Ζερδεβάς, ο Μάκης Φάρος, η Ζωή Πυρίνη, η Γιούλα Χατζηγεωργίου και η Γιασεμή Ράπτη, παρουσιάζονται με «βιτριολικό» χιούμορ αλλά και δραματικότητα, οι «τύχες» της μνήμης και η εφήμερη ζωή τους, η οποία μετατρέπεται πολλές φορές από τους επιγόνους σε τελετουργία, επετειακό «συμβάν» και καταναλωτική συνήθεια, που αντικαθρεφτίζει άλλωστε αρκετές από τις πτυχές της εποχής μας.
Σκεπτικό, επιλογή καλλιτεχνών και έργων, επιμέλεια έκθεσης και καταλόγου : Αθηνά Σχινά, Ιστορικός Τέχνης & Θεωρίας του Πολιτισμού (ΕΚΠΑ).
Διάρκεια έκθεσης : Σάββατο 31 Ιουλίου 2021 έως Κυριακή 3 Οκτωβρίου 2021
Ημέρες και ώρες λειτουργίας: 10.30 – 14.30 & 18.30 – 21.30 καθημερινά, εκτός Τρίτης.
