Τα μυστικά των Χώνων: Οι Χώνες στα τέλη του 19ου αιώνα εμφάνιζαν περίπου 180 άτομα πληθυσμό. Εκείνα τα χρόνια θα συναντούσε κανείς οικογένειες όπως των Λεφάκη, Φίφη, Ταλιέρη, Μάστορη, Βοριά και άλλων. Στην τελευταία απογραφή στο χωριό καταγράφηκαν μόλις 7 άτομα, με αποτέλεσμα συνοικίες όπως οι Κάτω Χώνες να θυμίζουν χωριό φάντασμα.
Κι όμως οι Χώνες φαίνεται να κρύβουν πολλά μυστικά. Το όνομα παραπέμπει στις Χώνες της Μικράς Ασίας (αρχαία Κολοσσαί, σήμερα Honaz), μια μεθοριακή πόλη την εποχή των Κομνηνών (τέλη 11ου – 12ος αιώνας μ.Χ.) που άλλοτε περνούσε στα χέρια των Σελτζούκων Τούρκων και άλλοτε επανερχόταν στους Βυζαντινούς. Άραγε να κατέφυγαν σε τούτα εδώ τα μέρη πρόσφυγες από εκείνα τα χρόνια;
Το θαύμα του Ταξιάρχη στις Χώνες ήταν ξακουστό και πολλοί προσκυνητές προσέρχονταν στις Χώνες της Μικράς Ασίας.
Κι όμως, στις Χώνες της Άνδρου, δε χρειάζεται να ψάξεις πολύ για να αρχίσεις να βρίσκεις μικρά θαύματα από πολύ παλιές εποχές…
Γιώργος Αρ. Γλυνός
Φωτογραφίες:Γιώργος Αρ. Γλυνός, με ντρονQ Vanglouk