Πόσες εκκλησίες γνωρίζετε στην Άρνη;
Ή Άρνη υπήρξε στο παρελθόν ένα από τα μεγαλύτερα χωριά της Άνδρου. Στα 1670 περιλάμβανε 6 ενοριακούς ναούς: Άγ. Γεώργιος (Απανοχώρι), Άγ. Ιωάννης Πρόδρομος, Κοίμηση Θεοτόκου (Κουρτεσαίοι), Αγ. Ιωάννης Θεολόγος (Κουρτεσαίοι), Παναγία Κακονομαίων, Παναγία Μπαλαίων. Στα 1834 ως ενοριακοί ναοί αναφέρονται πέραν των ανωτέρω και οι Άγ. Πάντες στους Μπαλαίους καθώς και η Αγ. Κυριακή στα Ρέματα.
Το ΦΕΚ των διατηρητέων μνημείων της Άνδρου περιλαμβάνει 43 εκκλησίες στην ευρύτερη περιοχή της Άρνης.
Με την πολύτιμη βοήθεια του Μανώλη Μακρογκίκα, επιχειρούμε μια απόπειρα χαρτογραφικής απεικόνισης των περισσότερων εκκλησιών της Άρνης.
Μπορείτε να βοηθήσετε με τις περιπτώσεις όπου απουσιάζει η αφιέρωση (203, 204, 205, 210 – 215); Ευπρόσδεκτες και οι όποιες παρατηρήσεις για πιθανά λάθη ή παραλείψεις (π.χ. σίγουρα λείπουν μερικές στο πυκνό δάσος των Ρεμάτων και της Κανάβας).
Ναοί που περιλαμβάνονται στο ΦΕΚ των διατηρητέων μνημείων και δεν έχουν αποτυπωθεί:
Εισόδια στους Πολιταίους, (έτερος) Θεολόγος, Άγιος Νικόλαος Απανωχώρι, (έτερος) Άγιος Βασίλειος, Υπαπαντή, Αγία Σοφία, Άγιος Πέτρος, (έτερος) Άγιος Κωνσταντίνος, Άγιος Ιωάννης (Βόρη), Αγία Τριάδα (Βόρη), (έτερη) Αγία Βαρβάρα, Παναγία του Μίριου.
Παράλληλα, έχουν επισημανθεί πλέον αυτών του ΦΕΚ ο Αγ. Μύρων στα Ρέματα και η Παναγία του Πετάλου.
Με πράσινη πινέζα εμφανίζονται οι ενοριακοί ναοί του 1670, με πορτοκαλί οι επιπρόσθετοι ενοριακοί του 1834. Με πορφυρό χρώμα ο Βυζαντινός ναός των Αγ. Σαράντα στην κορυφή της Κουβάρας.
Γιώργος Αρ. Γλυνός
Πηγές:
ΕΜΠ Σχολή Αρχιτεκτόνων – Μηχανικών – Αρχιτεκτονική ανάλυση παραδοσιακών κτηρίων και συνόλων – Παραδοσιακός οικισμός Άρνης: http://5a.arch.ntua.gr/project/14160
Νικ. Βασιλόπουλος, Λατινοκρατία στην Άνδρο – Κάστρα, Πύργοι, Εκκλησίες & Φέουδα, Άνδρος 2015
Χάρτης Andros Routes – Ανάβαση
Χάρτης Άνδρου – Road Εκδόσεις
Από :
210 … Ύψωσης Τίμιου Σταύρου
214…… Άγιος Νικόλαος
Συγχαρητήρια, πολύ καλή η προσπάθεια της γεωγραφικής αποτύπωσης των εκκλησιών της Άρνης. Ωστόσω, ως κάτοικος της Άρνης και γνώστης της περιοχής των Μπαλαίων και της Βόρης, θα είθελα να συμβάλω στην προσπάθεια αυτή, επισημαίνοντας ορισμένα λάθη και παραλείψεις.
Στον δρόμο χαμηλά προς την Βόρη αντί για Αγιος Δημήτριος, είναι Άγιος Πέτρος. Πιο πάνω από το σπίτι του προέδρου της Άρνης Π. Λεμπέση βρίσκεται το παραμελημένο εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας. Επίσης στις εκβολές του ποταμού της Άρνης βρίσκονται τα ερείπια της Αγίας Ειρήνης. Στην Άρνη έχει παραληφθεί το εκκλησάκι της Υπαπαντής. Βρίσκεται κάτω από το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου στην εμπατή του χωριού. Μάλλον εκεί που είναι τοποθετημένο το εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου, είναι η Υπαπαντή. Φαινομενικά οι Άγιοι Σαράντα είναι μια εκκλησία. Στην πραγματικότητα είναι δυο. Οι Άγιοι Ανάργυροι και οι Άγιοι Σαράντα. Οι Αγιοι Ανάργυροι είναι ο χώρος αριστερά της χώρου των Αγίων Σαράντα. Μοιράζονται δε την ίδια είσοδο.
Διόρθωση. Στο κείμενο μου, δεύτερη γραμμή το σωστό είναι Ωστόσο και όχι Ωστόσω.