Μπέττυ Κωνσταντινίδου: Το ερώτημα, κ. Αντωνέλλο, είναι… ποιος άνθρωπος;

Η εφημερίδα μας ( Εφ. Συν.) έχει ασχοληθεί επανειλημμένως με την υπόθεση της εγκατάστασης ανεμογεννητριών στην Άνδρο, στην οποία αντιδρά η Επιτροπή Αγώνα Άνδρου Ενάντια στις Ανεμογεννήτριες και άλλοι ενεργοί πολίτες του νησιού, που βλέπουν τις περιβαλλοντικές –και όχι μόνον– επιπτώσεις τέτοιων έργων, όπως, π.χ., του δικτύου πεζοπορικών διαδρομών έκτασης 180 χιλιομέτρωνπου διανοίχθηκε και αναδείχθηκεστο πλαίσιο της δράσης «AndrosRoutes».

Απ’ όλα έχει αυτή η ιστορία: ποινικοποίηση όσων αντιδρούν, μεταστροφή της στάσης του δημάρχου (στην αρχή κατά και κατόπιν υπέρ των ανεμογεννητριών), προσφυγή στο ΣτΕ, δικαίωση σε κάποια σημεία κ.ο.κ.

Την 1η Φεβρουαρίου 2021, η έντυπη έκδοση της «Εφ.Συν.» είχε φιλοξενήσει ένα άρθρο του προέδρου της κοινότητας Κορθίου Άνδρου, Ι. Αντωνέλλου,με τίτλο «Η απάντηση είναι ο άνθρωπος». Στο άρθρο αυτό, λοιπόν, απαντά η Μπέττυ Κωνσταντινίδου, πρόεδρος του Φιλοπρόοδου Ομίλου «Το Γαύριο».

---

Με αφορμή το άρθρο του κ. Ιωάννη Αντωνέλλου με τίτλο «Η απάντηση είναι ο άνθρωπος» στις σελίδες «Ελεύθερη έκφραση» της εφημερίδας σας της 1/2/2021, θα ήθελα να καταθέσω την δική μου άποψη:

Ο κ. Αντωνέλλος, ως πρόεδρος της Κοινότητας Κορθίου Άνδρου και παράλληλα δικηγόρος παρ’ Αρείω Πάγω, αναφέρει στο εν λόγω άρθρο του ότι υλοποιεί με τον καλύτερο τρόπο τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις του, όπως απαιτεί ο ρόλος του ως Κοινοτάρχη. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι από τη συχνή επικοινωνία του με τους ανθρώπους της κοινότητας έχει καταγράψει τις ανάγκες τους (τα προβλήματα λόγω πανδημίας, την ανεργία, την ερήμωση των οικισμών, τη μετανάστευση κ.α.) και υπόσχεται ότι θα κάνει ότι είναι δυνατόν για την ανάπτυξη της περιοχής που δραστηριοποιείται.

Η υπόσχεσή του λοιπόν για «ανάπτυξη», τουλάχιστον μέσα από το κείμενο του αυτό, μοιάζει να εστιάζεται «στο πρώτο μεγάλο έργο που υλοποιείται στην κοινότητά του» από την εταιρεία ΙΝΤΡΑΚΑΤ και συγκεκριμένα τον αιολικό σταθμό Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας στη θέση Φραγκάκι, στη νότια Άνδρο. Δυστυχώς στο άρθρο του αυτό αμελεί να αναφέρει πως το συγκεκριμένο έργο γίνεται σε μια περιοχή ασύλληπτης ομορφιάς, που διαθέτει ένα αδιατάρακτο για αιώνες ανθρωπογενές αγροτικό τοπίο, κεντημένο στην κυριολεξία με ξηρολιθικές κατασκευές και μια θέα προς τη γείτονα Τήνο που κόβει την ανάσα. Μια περιοχή που τυχαίνει συνάμα να είναι χαρακτηρισμένη NATURA και να αποτελεί Ζώνης Ειδικής Προστασίας.

Αλήθεια είναι αξιοπερίεργο πώς ο κ. Αντωνέλλος αντιλαμβάνεται την ανάπτυξη για την κοινότητά του, με την ευθύνη του Προέδρου αλλά και με τo επιστημονικό του υπόβαθρο, προτείνοντας επί της ουσίας «μονοκαλλιέργεια».

Δεν αντιλαμβάνεται ότι για την Άνδρο το δυνατό χαρτί της ανάπτυξης είναι ο τουρισμός που έχει αναπτυχθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια, συμβάλλοντας κατά 25% στο ΑΕΠ σε εθνικό επίπεδο;

Δεν αντιλαμβάνεται τις αρνητικές επιπτώσεις σε αυτόν από την εγκατάσταση μεγάλου αριθμού και κλίμακας Α/Γ σύμφωνα με τις αδειοδοτήσεις;

Δεν αντιλαμβάνεται την καταστροφή που έχει ήδη συντελεστεί στα μοναδικά μνημεία των μονοπατιών, αλλά και των μοναδικών ξηρολιθικών κατασκευών και μαντρότοιχων της Άνδρου (η τέχνη κατασκευής των οποίων συνιστά προστατευόμενο αγαθό από την UNESCO) που αποτελούν πόλο έλξης πολλών επισκεπτών ;

Δεν αντιλαμβάνεται ότι η ζημιά στα φημισμένα με Ευρωπαϊκή πιστοποίηση μονοπάτια της Άνδρου θα έχει επιπτώσεις στον περιπατητικό τουρισμό;

Δεν αναγνωρίζει τις αναπτυξιακές δυνατότητες των τοπικών αγροτικών προϊόντων που φημίζονται για την ποιότητα τους και τις επιχειρηματικές ευκαιρίες που μπορούν να προσφέρουν σε πολλούς κατοίκους, όπως συμβαίνει σε πολλά νησιά αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, ακόμη και τη δυνατότητα εξαγωγών;

Δεν έχει ενημερωθεί για την νησιώτικη βιοποικιλότητα που συμβάλει τα μέγιστα ώστε η Ελλάδα να διαθέτει ένα από τα υψηλότερα επίπεδα στη Μεσόγειο; Ότι η μείωση της βιοποικιλότητας και η εξαφάνιση των ειδών μειώνει την σταθερότητα των οικοσυστημάτων με δυσμενείς συνέπειες για τον άνθρωπο;

Επειδή «η πανδημία μάς οδήγησε σε καινοφανή παγωμένα μονοπάτια» κατά τον κ. Αντωνέλλο, φαίνεται πως του είναι δύσκολο να κατανοήσει και να επικοινωνήσει στους συμπολίτες του ότι αιτία αυτής της κατάστασης είναι οι βίαιες παρεμβάσεις των ανθρώπων στη Φύση κατά στρέφοντας την και κυρίως από τους μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους, που βαφτίζουν «ανάπτυξη» την ανεξέλεγκτη δραστηριότητα τους με το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος γι’ αυτούς.

Ασφαλώς, η ιδιοκτήτρια εταιρεία του αιολικού σταθμού στη νότιο Άνδρο, ΙΝΤΡΑΚΑΤ, θέλοντας να δημιουργήσει σχέσεις συνεργασίας και εμπιστοσύνης με τους κατοίκους της περιοχής υπόσχεται ένα μεγάλο αριθμό έργων, εκτός της έγγραφης δέσμευσης της για αποκατάσταση των δρόμων που είναι υποχρέωση της εκ του νόμου. Υπόσχεται δε να χρηματοδοτήσει έναν μεγάλο αριθμό έργων, αρμοδιότητας του Δήμου. Είναι δυνατόν μια εταιρεία να υποκαταστήσει τον Δήμο με τόσα έργα που θα προσφέρει ή θα υλοποιήσει, εξασφαλίζοντας μάλιστα και υπηρεσίες υγείας σε νησιώτες που εκ των πραγμάτων αγωνιούν για την ασφάλεια τους; Προχωράμε σε μονοπάτια μεταλλαγμένης αυτοδιοίκησης;

Αναρωτιέμαι: Από τα χρηματοδοτικά προγράμματα που υπάρχουν για τους ΟΤΑ, δεν θα μπορούσε να χρηματοδοτηθούν τα έργα που περιγράφει ο Πρόεδρος της τοπικής κοινότητας με τη φιλοσοφία, τις προδιαγραφές και διασφαλίσεις των Δημόσιων Έργων;

Όσον αφορά τις αντιφάσεις της τελευταίας παραγράφου «περί ισόρροπης και αειφόρου ανάπτυξης» με απαξίωση της οικολογίας κ.ά., έχω να παρατηρήσω ότι η αειφορία-βιωσιμότητα διασφαλίζεται «όταν οι φυσικοί πόροι υφίστανται εκμετάλλευση με ρυθμό μικρότερο από αυτόν με τον οποίο ανανεώνονται» (Πρωτόκολλο του Κιότο/1997). Κι επειδή μαζί με την περιβαλλοντική προστασία η έννοια της αειφορίας περιλαμβάνει και την κοινωνική δικαιοσύνη, αν αυτοί που αντιδρούν στη μαζικής κλίμακας εγκατάσταση μεγάλου μεγέθους ανεμογεννητριών στην Άνδρο, υποστηρίζουν την ενεργειακή αυτονομία του νησιού με μικρότερης κλίμακας έργα, γιατί συνιστά αυτό μια «αδικαιολόγητη και χωρίς ψυχραιμία θέση» κατά τον κ.Αντωνέλλο;

Σχετικά δε με τις μελέτες (άραγε ποιες;) για την προστασία των ειδών υπό εξαφάνιση και την εφαρμογή βέλτιστης πρακτικής τις οποίες αναφέρει, δυστυχώς περισσεύουν τα φωτογραφικά τεκμήρια από πολλές περιοχές που δείχνουν τον νεκρό Σπιζαετό όπως και άλλα μεγάλα και απειλούμενα αρπακτικά από πτερύγια ανεμογεννητριών. Όσο για τον μύθο της παραγωγής καθαρής ηλεκτρικής ενέργειας από τον αέρα, αντικρούεται από το γεγονός ότι η αιολική ενέργεια είναι συμπληρωματική και χρειάζονται οπωσδήποτε και άλλες πηγές. Και, τέλος, η Ελλάδα δεν έχει προχωρήσει τις έρευνες για ενέργεια και από άλλες ανανεώσιμες πηγές. Γιατί άραγε;

Όσο για «τον σκοπό της αναιτιολόγητης ματαίωσης νόμιμα αδειοδοτημένων έργων», αποτελεί συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα των πολιτών να αμφισβητούν προσφεύγοντας στη δικαιοσύνη όταν μοναδικό τους κίνητρο είναι να προστατέψουν τον τόπο τους(αρθρο24 του Συντάγματος). Η καταστροφή μνημείων που φτιάχτηκαν από τους προγόνους μας με πολύ κόπο, η διάνοιξη τεράστιων δρόμων για τις ανάγκες του έργου αυτού αλλά και άλλων που αδειοδοτούνται, αλλοιώνουν τη νησιώτικη φυσιογνωμία που αποτελεί ένα ολοκληρωμένο σύνολο μικρής έκτασης γης και έρχονται σε αντίθεση με τις προβλέψεις των Μελετών Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που συντάσσονται στο όνομα της προστασίας του περιβάλλοντος. Θα πρέπει δε να επισημανθεί ότι και στην περίπτωση της Άνδρου δεν τηρείται επί της ουσίας το ενωσιακό δίκαιο, που προβλέπει ότι οι κάτοικοι πρέπει να συμμετέχουν σε Δημόσια Διαβούλευση και να είναι ενήμεροι για τις επιπτώσεις κάθε έργου που σχεδιάζεται και επιβαρύνει το περιβάλλον στο οποίο ζουν.

Η πρόσφατη απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας ύστερα από ενέργειες ευαισθητοποιημένων πολιτών της Άνδρου, με την οποία αναστέλλονται όλες οι εργασίες της εταιρείας ΙΝΤΡΑΚΑΤ για όλη τη διάρκεια της αναπαραγωγικής περιόδου προστατευόμενου αρπακτικού της περιοχής και σε ακτίνα 3 χλμ. γύρω από τη φωλιά του, δεν αποτελεί κάτι παραπάνω από την αυτονόητη υποχρέωση της επί της ουσίας τήρησης περιβαλλοντικού όρου που είχε ήδη προβλεφθεί στην εγκεκριμένη Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων του συγκεκριμένου έργου.

Πρόκειται για την τήρηση ενός όρου που όφειλαν τόσο η Διοίκηση όσο και η εταιρεία να είχαν τιμήσει χωρίς την παρέμβαση του ΣτΕ και πρόκειται για μια απόφαση που δικαιώνει την πλευρά όσων αγωνιούν για τις επιπτώσεις τέτοιας κλίμακας έργων.

Η απάντηση μπορεί να είναι ο άνθρωπος… Η ερώτηση όμως είναι ποιος άνθρωπος και σε ποιο περιβάλλον θα βιώσει καλύτερα, εκείνος και οι επόμενες γενιές.