Στην Καΐρειο Βιβλιοθήκη, την κιβωτό της ανδριώτικης ιστορίας, υπάρχει ένας από τους χάρτες των Μαμάη και Σταυλά του 1894.
Ο χάρτης είναι 80 Χ 60, αρκετά ταλαιπωρημένος, αλλά βρίθει πληροφοριών και λησμονημένων τοπωνυμίων.
Μελετώντας τον, κανείς βρίσκει οικισμούς και κατοικημένες, εκείνη την εποχή, περιοχές όπως ο Πετριάς απέναντι από τα Φάλικα, Λιβάδιζα και Κούνδουρα πίσω από το Ζόρκο, Μεργαλά και Ταμπούρι στο Μακροτάνταλο, αλλά και τ’Αλινού πάνω από τα Αηδόνια, όπου υπάρχει ολόκληρη συνοικία από κονάκια.
Με λίγη φαντασία, βρίσκουμε το Τρανό Καμπί στο μεγάλο οροπέδιο εκεί που συναντώνται η Κουβάρα με τις υπόλοιπες βουνοκορφές του Πετάλου. Υπάρχουν και τοπωνύμια εντελώς λησμονημένα όπως η Κιάφα Βόρη και αλλά γεμάτα ιστορία όπως ο Κάστελλας πάνω από το Συνετί και το Παλαιόκαστρο ανάμεσα σε Πισκοπειό και Χώνες.
Συναντούμε και πλήθος τοπωνυμίων που λέγονται Βίγλα: πάνω από την Καππαριά, στο Φραγκάκι, στο Φελλό κλπ.
Τέλος οι περιοχές των αρχαίων λατομείων: Πελεκητή, Τροχαλιά, Βαλσαμιά και αρκετές τοποθεσίες με αρχαία που συνήθιζαν να τις αποκαλλούν “Ελληνικά” / “Ληνικά”…
Άραγε υπάρχει κανείς που να έχει τον ίδιο χάρτη σε καλύτερη κατάσταση;
(το χάρτη τον είχα δει στο βιβλίο “Οδοιπορικό στην Άνδρο” όπου εμφανίζεται σε εξαιρετική κατάσταση αλλά δεν είναι εύληπτα τα τοπωνύμια. Η κα Μαρία Χαλά της Καϊρείου Βιβλιοθήκης με πληροφόρησε ότι ο Δημ. Πολέμης είχε ένα αντίτυπο σε εξαιρετική κατάσταση κι ότι από εκεί είχε βγει η φωτογραφία).
Γιώργος Γλυνός
Πολύ καλός ο Χάρτης.
Αν βρεθεί να εκτυπωθεί εκ νέου ,και να διατίθεται από την Καϊρειο Βιβλιοθήκη η άλλο πολιτιστικό φορέα.
Νομίζω θα γίνει ανάρπαστος από τους ανδριώτες και φίλους του νησιού μας,
Θα βρεθεί ο χάρτης, χρήματα χρειάζονται για μια τέτοια έρευνα, ελπίζομε να βρεθεί ο Δωρητής.
Έρευνα χρειάζεται :
Τα Αρχεία της Εθνικής Βιβλιοθήκης;
Τα Αρχεία της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού ;
Ποιοί ακριβώς ήταν οι Ι. Μαμάης και Ν. Σταύλας ;
Οι απόγονοί τους υπάρχουν ;
Μήπως έχουν τα Αρχεία τους;
Το Λιθογραφείο Ν. Χαδ ποιό ήταν, πού υπήρχε, ποιές άλλες εκδόσεις
έχει δημιουργήσει ; Υπάρχει το Αρχείο του;
Αυτός ο χάρτης διατέθηκε τότε προς πώληση;
Μήπως (δηλ. σίγουρα) αποκτήθηκε από Ανδριώτες ;
Άρα κάποιο αντίτυπο δεν βρίσκεται ξεχασμένο σε κάποιο σπίτι;
Εν τω μεταξύ υπάρχουν τόσα παλαιοβιβλιοπωλεία τα οποία
τουλάχιστον θα έχουν να προσφέρουν πολύτιμες πληροφορίες.
Επίσης τα Γενικά Αρχεία του Κράτους – Κυκλάδων στη Σύρο
πιθανότατα έχουν το χάρτη αυτόν.
Μάλλον βάσιμα ελπίζομε…
Επίσης ας αναζητηθεί στα αρχεία της Υδρογραφικής υπηρεσίας του Πολεμικού Ναυτικού.
Υπάρχουν ανδριώτες Αξιωματικοί του Π.Ν. που μπορούν σίγουρα να βοηθήσουν.
Στο υπόμνημα του αναφέρεται ότι έχει βασισθεί στα δεδομένα της Υδρογραφικής υπηρεσίας της Μ.Βρεττανίας.