Allium Stamatiadae, η νέα βοτανική έκπληξη από την Άνδρο

Allium stamatiadae, © Π.Τρίγκας/ΓΠΑ

Παγκόσμια ημέρα βιοποικιλότητας χθες, Παρασκευή 22 Μαΐου 2020 και μια είδηση από τα σκιερά και δροσερά παρόχθια δάση σκλήθρων της Άνδρου έρχεται να επιβεβαιώσει ότι και σε περιοχές καλά μελετημένες κρύβονται ακόμα εκπλήξεις για την ποικιλία μορφών ζωής που φιλοξενούν. Κάτω από τις φυλλωσιές των σκλήθρων της Βουρκωτής ο Δρ. Παναγιώτη Τρίγκας ανακάλυψε ένα νέο είδος φυτού για την επιστήμη.

Πρόκειται για ένα είδος άγριου κρεμμυδιού του γένους Allium, ενός από τα πιο πλούσια γένη ανθοφόρων φυτών του βόρειου ημισφαιρίου. Ο κ. Τρίγκας ονόμασε το είδος Allium stamatiadae, προς τιμήν της Ανδριώτισσας βοτανολόγου Έλλης Μανδαράκα-Σταματιάδου (Άνδρος 1933 – Αθήνα 2015). Ο ίδιος μας ανέφερε πως «η Έλλη Μανδαράκα-Σταματιάδου υπήρξε έφορος του herbarium (δηλ. της συλλογής αποξηραμένων δειγμάτων) του Μουσείου Γουλανδρή Φυσικής Ιστορίας από το 1965 έως το 2009. Υπήρξε η σημαντικότερη συλλέκτης των βοτανικών συλλογών του μουσείου, και μία από τους σημαντικότερους συλλέκτες στην πολυετή ιστορία μελέτης της ελληνικής χλωρίδας. Έχει συλλέξει χιλιάδες φυτικά δείγματα από όλη την Ελλάδα, μεταξύ αυτών 20 νέα είδη φυτών για την επιστήμη. Δύο από αυτά έφεραν ήδη το όνομά της, αλλά το Allium stamatiadae είναι το πρώτο είδος που ονομάσθηκε προς τιμήν της και ανακαλύφθηκε λίγα μόλις χιλιόμετρα από τον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε».

Ανθισμένο Allium stamatiadae στο ρέμα Βουρκωτής (09/2019), © Π.Τρίγκας/ΓΠΑ

Βιότοπος όπου φύεται το Allium stamatiadae, © Π.Τρίγκας/ΓΠΑ

Το Allium stamatiadae είναι ένα πολυετές βολβώδες φυτό με λευκά-καστανά λουλούδια σε σχήμα καμπανούλας, που γίνονται ανοιχτά μωβ μετά την άνθηση. Ανθίζει αργά τον Αύγουστο μέχρι και τον Οκτώβριο. Ο πληθυσμός του αριθμεί μόλις μερικές εκατοντάδες φυτά. Οι πιο στενοί του συγγενείς είναι δύο ενδημικά είδη Allium, το ένα της Πελοποννήσου και το άλλο της Εύβοιας.

Είναι το δεύτερο νέο είδος φυτού που ανακαλύπτεται στο πλαίσιο του έργου LIFE Andros Park στην Άνδρο από τον Δρ. Τρίγκα, Επίκουρο Καθηγητή του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, αναδεικνύοντας τον μεγάλο φυσικό πλούτο και το βοτανολογικό ενδιαφέρον του νησιού. Βρίσκεται εντός του βιοτόπου τον οποίο το έργο επιδιώκει να προστατεύσει στην Άνδρο και εντός περιοχής Natura 2000.

Βίντεο Vanglouk: η ‘Ελλη Σταματιάδου – Η χλωρίδα της Άνδρου

Το έργο LIFE Andros Park (LIFE16 NAT/GR/000606) στοχεύει στην εφαρμογή δράσεων, ώστε να αποκατασταθεί σε σημαντικό βαθμό και να βελτιωθεί η κατάσταση διατήρησης των δασών σκλήθρου, καθώς και των θαλάσσιων ειδών της Μεσογειακής φώκιας, του Θαλασσοκόρακα και του Αιγαιόγλαρου στις περιοχές Natura 2000 της Άνδρου. Απώτερος στόχος της προσπάθειας αυτής είναι η ολιστική διαχείριση των περιοχών Natura 2000 του νησιού με την υποστήριξη και την ενεργή συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας και των εμπλεκόμενων φορέων. Το έργο υλοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Πράσινου Ταμείου.