Σάββατο, 7 Μαρτίου, 8:15mm
Δημοτικό Θέατρο Άνδρου
Το Τελευταίο Ατού
Aμερικανική κοινωνική ταινία του 1951 | Α/Μ | Διάρκεια: 111′
σκηνοθεσία Μπίλι Γουάιλντερ
με τους: Κερκ Ντάγκλας, Γίαν Στέρλινγκ, Μπομπ Άρθουρ.
Ο Τσακ Τέιτουμ είναι ένας πολύ φιλόδοξος, εγωκεντρικός, ξύπνιος αλλά ξεπεσμένος ρεπόρτερ. Πηγαίνει ένα ταξίδι στο Νέο Μεξικό, αφού έχει απολυθεί από 11 εφημερίδες για δυσφήμιση, μοιχεία και ποτό, ανάμεσα στα άλλα. Εκεί έχει βρει μια ασήμαντη δουλειά σε μια μικρή τοπική εφημερίδα. Προσπαθεί να παραμείνει νηφάλιος και δουλεύει ήρεμα. Ενώ καλύπτει ένα ασήμαντο νέο πέφτει πάνω σε ένα δημοσιογραφικό λαβράκι: ένας άντρας, ο Λίο Μινόζα, έχει παγιδευτεί μέσα σε μια σπηλιά που κατέρρευσε. Πιστεύοντας ότι έχει βρει τη χρυσή ευκαιρία που θα τον ξαναφέρει στην επιφάνεια και θα του δώσει φήμη, εκμεταλλεύεται την είδηση και την κάνει πρώτο θέμα στις εφημερίδες. Γύρω από τον άτυχο παγιδευμένο άντρα ενορχηστρώνεται ένα μεγάλο δημοσιογραφικό γεγονός, που εξελίσσεται σε ένα καρναβάλι των μίντια. Στην έρημη κοιλάδα έξω από τη σπηλιά, στήνονται υπαίθρια μαγαζιά που πουλάνε πρόχειρο φαγητό, λούνα παρκ, μπάντες που βγάζουν τραγούδια σχετικά με το θέμα, ενώ τα πούλμαν με τους τουρίστες διαδέχονται το ένα το άλλο… Όλοι θέλουν να βρεθούν σε αυτό το συμβάν που έχει λάβει τεράστια δημοσιότητα. Και όσο πιο μεγάλο γίνεται το γεγονός στις ειδήσεις, όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον απομακρύνεται από τον κύριο και αληθινό σκοπό της είδησης: τη διάσωση του εγκλωβισμένου άντρα…
Χειραγώγηση, εκμετάλλευση, οπορτουνισμός και αθλιότητα των μίντια. Η ταινία είναι ένα σκληρό και συναρπαστικό πορτρέτο του χειρισμού των ειδήσεων από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, μια ανοιχτή επίθεση στη διεφθαρμένη δημοσιογραφία, και τον ζοφερό χαρακτήρα του «αιμοδιψούς» κοινού. Κανένας δεν γλιτώνει από την αυστηρή κριτική.
Μια ταινία που έγινε πριν από 60 χρόνια πριν αλλά είναι ακόμα επίκαιρη, περισσότερο από ποτέ!
Από τη στιγμή που ο δημοσιογράφος Τσακ Τέιτουμ φτάνει στο Αλμπερκέρκι με το χαλασμένο του αμάξι μέχρι και την τελευταία σκηνή με αυτόν, όπου η κάμερα πλησιάζει πολύ το πρόσωπό του, ο Ουάιλντερ δημιουργεί ένα σπάνιο έργο που «καίει».
Μια ταινία που προηγείτο της εποχής της και ίσως γι’ αυτό και δεν είχε επιτυχία στην Αμερική όταν πρωτοπροβλήθηκε. Ενόχλησε φαίνεται πολύ, μίλησε για αλήθειες της αμερικανικής κοινωνίας, ξεμπρόστιασε την υποκρισία, τα έβαλε με τον κιτρινισμό πολλών δημοσιογράφων. Αυτό βέβαια δεν μειώνει την αξία της ταινίας, καθώς σήμερα πια, που η ζοφερή εικόνα των μίντια που μας δίνει ο Ουάιλντερ έχει επαληθευτεί, θεωρείται μια από τις πιο ρεαλιστικές, αριστουργηματικές κλασικές ταινίες, που δικαιούται μια θέση στην κινηματογραφική ιστορία.Ωστόσο, η ταινία την εποχή που προβλήθηκε είχε και επιτυχία, απλώς όχι στην Αμερική: σημείωσε μεγάλη επιτυχία στην Ευρώπη, όπου οι κριτικοί λάτρεψαν την επίθεση του Ουάιλντερ στην αμερικανική ηθική, και η ταινία κέρδισε το Διεθνές βραβείο στο φεστιβάλ της Βενετίας.
Η ταινία αναγγέλλει τις απαισιόδοξες προθέσεις της από την αρχή. Τα πρώτα γεγονότα είναι ξερά, ωμά, κυνικά, και καταλαβαίνουμε αμέσως ότι δεν πρόκειται να παρακολουθήσουμε κάτι που θα μας «χαϊδέψει» ή θα μας κολακέψει.
Οι χρωματικές διαθέσεις της ταινίας είναι επίσης αξιοσημείωτες και διαφορετικές: η ταινία χαρακτηρίζεται φιλμ νουάρ αλλά δεν πρόκειται για ένα κλασικό φιλμ νουάρ με έντονο κοντράστο ανάμεσα στο φως και το σκοτάδι. Αντίθετα εδώ είναι όλα λουσμένα στο εκτυφλωτικό, βασανιστικό φως του ήλιου της ερήμου, ενώ πολλές σκηνές σε τόνους του γκρι, θυμίζουν ιταλικό νεορεαλισμό. Επίσης, η αίσθηση της ταινίας είναι ντοκιμαντερίστικη ενώ το ζευγάρι των Μινόζα, ο εγκλωβισμένος άντρας και η άπιστη σύζυγός του, φέρνουν στο νου ανθρώπους που έχουν περάσει πολλά δεινά, όπως μετανάστες της Αμερικής ή άλλους πολίτες που έχουν βιώσει δύσκολες οικονομικές περιόδους της χώρας.
Τέλος, οι εκατοντάδες τουρίστες είναι σαν αιμοβόρα αρπαχτικά, που γεμίζουν το τοπίο με τα αυτοκίνητά τους. Δημιουργείται μια ατμόσφαιρα καρναβαλιού, με μουσικές, φαγητά, σουβενίρ, ένα κανονικό σόου, που έχει ενορχηστρώσει ο οπορτουνιστής και κυνικός Τσακ, προσπαθώντας να ξελασπώσει ο ίδιος.
Η ταινία σήμερα είναι ιδιαίτερα επίκαιρη. Για την εποχή της ήταν μάλιστα προφητική, καθώς τώρα τα ΜΜΕ έχουν πλέον πρωταγωνιστικό ρόλο στη σύγχρονη κοινωνία. Η δεοντολογία έχει πολλές φορές καταπατηθεί και ξεπεραστεί σε απίστευτο βαθμό, η πραγματικότητα διαθλάται μόνο μέσα από την «αλήθεια» των ΜΜΕ και μεγάλων καναλιών όπως το CNN. Τα ΜΜΕ έχουν γίνει γενικά πολύ περισσότερο μπίζνες παρά ενημέρωση, θέαμα παρά αντικειμενικότητα, ενώ πολλές φορές το κοινό τα έχει ως μόνη πηγή ενημέρωσης.
