Ο Ξένος
Lo straniero
Τρίτη, 13 Αυγούστου, 8:45 – 10:45 μμ
Αυλή Δημοτικού Θεάτρου Άνδρου
Ιταλική ταινία, Σινεφίλ 1967 | Έγχρ. | Διάρκεια: 110′
σκηνοθεσία Λουκίνο Βισκόντι
με τους: Μαρτσέλο Μαστρογιάννι, Άννα Καρίνα, Μπερνάρ Μπλιέ, Ζορζ Γουίλσον.
:
Ο Βισκόντι ήταν ήδη στα μέσα της δεκαετίας του 60 κάτοχος ενός Χρυσού Φοίνικα (το 1963 για τον «Γατόπαρδο») κι ενός Χρυσού Λέοντα (το 1965 για τα «Μακρινά Αστέρια της Aρκτου»), όταν αποφάσισε μαζί με τον μεγαλοπαραγωγό Ντίνο Ντε Λαουρέντις να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το βιβλίο του Αλμπέρ Καμί, η παραγωγή όμως ήταν μία εξ αρχής προβληματική υπόθεση. Κι αυτό δεν οφειλόταν μόνο στη δυσκολία του πρωτογενούς υλικού, για τη διασκευή του οποίου συνεργάστηκαν στο σενάριο τέσσερις άνθρωποι, αλλά και στην απροθυμία της επιφυλακτικής χήρας του συγγραφέα να παραχωρήσει τα δικαιώματα, παρά μόνο αν γίνονταν δεκτές οι απαιτήσεις της, βασικότερη εκ των οποίων ήταν να μη γίνει καμία αλλαγή στο βιβλίο.
‘Eτσι, το όνειρο του Βισκόντι να μεταφέρει τη δράση στη σύγχρονη εποχή του αγώνα της ανεξαρτησίας της Αλγερίας, δίνοντας στην ταινία έναν πιο επίκαιρο πολιτικό τόνο, ναυάγησε και το χωροχρονικό πλαίσιο παρέμεινε ως είχε, δηλαδή στα αποικιακή περίοδο της βορειοαφρικανικής χώρας πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Μερσό του βιβλίου και της ταινίας είναι ένας (αντι)ήρωας που πληροφορείται το θάνατο της μητέρας του, πηγαίνει στην κηδεία της, ερωτοτροπεί την αμέσως επόμενη ημέρα με μια παλιά του συνάδερφο, με την οποία συνάπτει μια ανούσια για εκείνον σχέση, γίνεται φίλος με έναν νταβατζή, τον οποίο βοηθάει στις βρωμοδουλειές του, αδιαφορεί για οποιαδήποτε επαγγελματική εξέλιξη στη δουλειά του και φτάνει τελικά μέχρι το φόνο για παντελώς ασήμαντη αφορμή, επιδεικνύοντας απέναντι σε όλα μια νεκρική απάθεια κι αδυνατώντας να βρει νόημα στο οτιδήποτε ακόμα κι όταν συλλαμβάνεται και καταδικάζεται στη λαιμητόμο.
Αυτή η απουσία του νοήματος ως το μοναδικό τελικά νόημα και η παράδοση στη «γλυκειά αδιαφορία του σύμπαντος», αποκύημα της φιλοσοφίας του παραλόγου, που ενστερνιζόταν ο συγγραφέας, μετατρέπεται στα χέρια του Βισκόντι σε μια συμφωνία των αντιθέσεων μεταξύ ενός χαοτικού και πνιγηρού περιβάλλοντος και ενός ήρωα που περιφέρεται μέσα σ’ αυτό αδυνατώντας να κατανοήσει τις δομές και τις συμβάσεις του. Oσο μάλιστα πιο ειλικρινής είναι μέσα στην απουσία των συναισθημάτων του, τόσο πιο εξοργισμένη είναι η αντίδραση του κοινωνικού του περίγυρου. Το αφεντικό του δυσανασχετεί, όταν ο Μερσό αρνείται την μετάθεση στο Παρίσι, η σύντροφός του πληγώνεται όταν της δηλώνει ότι δεν την αγαπά, αλλά δεν έχει πρόβλημα να την παντρευτεί, οι υπάλληλοι και οι τρόφιμοι του οίκου ευγηρίας στον οποίο έμενε η μητέρα του απορούν που δεν χύνει ούτε ένα δάκρυ στην κηδεία της και ο εισαγγελέας εξοργίζεται όταν εκείνος δηλώνει ότι δεν μετανοεί για το φόνο που διέπραξε γιατί δεν πιστεύει στο Θεό.
