Η ομάδα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών πραγματοποίησε καταγραφή της κλιματικής κατάστασης στην Άνδρο, καθώς και προσομοίωση του μελλοντικού κλίματος του νησιού, σύμφωνα με τα μετριοπαθή και δυσμενή σενάρια για την κλιματική αλλαγή. Η δράση αυτή έγινε στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Μετεωρολογίας στις 23 Μαρτίου και όπως προκύπτει από μελέτη, η κλιματική αλλαγή αναμένεται να επηρεάσει και το νησί της Άνδρου.
Η Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας είχε θέμα τον ήλιο, ο οποίος παρέχει την ενέργεια που τροφοδοτεί όλη την ζωή στη Γη. Μια ενέργεια που, όμως, εάν συνεχίσει να παγιδεύεται στην ατμόσφαιρα λόγω αύξησης του διοξειδίου του άνθρακα σε αυτήν, θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές σε παγκόσμιο επίπεδο.
Για την εκτίμηση της παρούσας κατάστασης σε σχέση με το παρελθόν χρησιμοποιήθηκαν κλιματικά μοντέλα από τα οποία προέκυψε αυξητική τάση για τις μέσες ετήσιες μέγιστες-Τmax και ελάχιστες-Tmin θερμοκρασίες για την περίοδο 1971-2000 με μέσες θερμοκρασίες περίπου 20.5°C και 15.2oC, αντίστοιχα. Επίσης, η ανάλυση των κλιματικών δεικτών έδειξε ότι ο μέσος αριθμός για τις θερμές ημέρες (Tmax>30oC) είναι περίπου 10 ημέρες/έτος και για τις τροπικές νύχτες (Tmin> 20oC) περίπου 85 ημέρες/έτος. Όσον αφορά τα εποχικά αποτελέσματα κατά την ίδια περίοδο, οι ζεστές ημέρες το καλοκαίρι είναι περίπου 10 ημέρες/έτος, ενώ οι τροπικές νύχτες είναι 70 ημέρες το καλοκαίρι και περίπου 15 το φθινόπωρο. Η συνολική μέση ετήσια βροχόπτωση κατά την περίοδο 1971-2000 είναι περίπου 450mm/έτος και είναι ιδιαίτερα μεταβλητή με μειούμενη τάση. Η περίοδος ξηρασίας είναι περίπου 59 ημέρες/έτος, ενώ σε εποχική βάση είναι 20-80 ημέρες το καλοκαίρι και 5-30 ημέρες σε όλες τις άλλες εποχές.
Για την εκτίμηση των μελλοντικών κλιματικών αλλαγών λήφθηκαν υπόψη τα δυο νέα κλιματικά σενάρια της IPCC, το RCP4.5 (μετριοπαθές) και το RCP8.5 (ακραίο). Τα αποτελέσματα της ανάλυσης έδειξαν ότι για το νησί της Άνδρου, στο εγγύς μέλλον (2031-2060), η μέση μέγιστη θερμοκρασία αυξάνεται (σε σχέση με την περίοδο 1971-2000) σε 22.3°C και 22.8°C ενώ στο απώτερο μέλλον (2071-2100) θα είναι 23.3°C και 25oC για το RCP4.5 και RCP8.5 σενάριο, αντίστοιχα. Η μέση ελάχιστη θερμοκρασία στο εγγύς μέλλον προβλέπεται να είναι 17.3°C (RCP4.5) και 18.3°C (RCP8.5), ενώ στο απώτερο μέλλον η Tmin αυξάνεται μόνο για το RCP8.5 κλιματικό σενάριο σε 20.4°C.
Οι τροπικές νύχτες αυξάνονται στο εγγύς μέλλον σε περίπου 120 (RCP4.5) ή 130 (RCP8.5) ημέρες/έτος και σε 140 (RCP4.5) ή 160 (RCP8.5) ημέρες/έτος στο απώτερο μέλλον. Οι θερμές ημέρες (Tmax>30°C), αυξάνονται επίσης στο εγγύς μέλλον σε περίπου 25 (RCP4.5) ή 35 (RCP8.5) ημέρες/έτος και σε 55-82 ημέρες/έτος στο απώτερο μέλλον. Η συνολική βροχόπτωση (PR) προβλέπεται να μειωθεί στα 350mm/έτος στο εγγύς και απώτερο μέλλον και για τα 2 κλιματικά σενάρια. Σημειώνεται επίσης ότι η περίοδος ξηρασίας (PR<1mm) διαρκεί στο εγγύς μέλλον 130 (RCP 4.5) ή 110 (RCP 8.5) ημέρες και 135 (RCP 4.5) – 140 (RCP 8.5 ) ημέρες στο απώτερο μέλλον, ενώ σε εποχική βάση διαρκεί 90 ημέρες (για σχεδόν όλο το καλοκαίρι), την άνοιξη κυμαίνεται από 20 (εγγύς μέλλον) έως 90 (απώτερο μέλλον) ημέρες και από 10 (εγγύς μέλλον) έως 50 (απώτερο μέλλον) ημέρες το χειμώνα και φθινόπωρο.
Κατά συνέπεια, με βάση τις προβλέψεις αναμένεται αύξηση της θερμοκρασίας στο νησί, σημαντική αύξηση των θερμών νυχτών και ημερών καθώς και των περιόδων ξηρασίας, ενώ αναμένεται μείωση της βροχόπτωσης.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα σενάρια που έχουν οριστεί από την IPCC για την εκτίμηση της κλιματικής αλλαγής βασίζονται σε τροχιές συγκέντρωσης αερίων του θερμοκηπίου και είναι τέσσερα, περιγράφοντας διαφορετικές μελλοντικές κλιματικές καταστάσεις, με όλες να θεωρούνται πιθανές. Οι τροχιές έχουν ονομαστεί με βάση το πιθανό εύρος του κλιματικού εξαναγκασμού λόγω μεταβολής της ακτινοβολίας το έτος 2100 σε σχέση με τις τιμές της προβιομηχανικής εποχής (+2.6, +4.5, +6.0, +8.5 W/m2). Έτσι, μέτριος ρυθμός προβλεπόμενης μεταβολής της ακτινοβολίας θεωρείται στο σενάριο RCP4.5 και μεγάλος ρυθμός στο RCP8.5.
Το έργο LIFE TERRACESCAPE αφορά τη λειτουργική αποκατάσταση των αναβαθμίδων, μέσω της επανακαλλιέργειάς τους μετά από πολλά έτη εγκατάλειψης. Άμεσος στόχος του έργου είναι η επίδειξη των ωφελειών που θα προκύψουν από μια τέτοια δράση και η επιτόπια πολλαπλασιαστική της εφαρμογή. Απώτερος στόχος, η δημιουργία προσαρμοσμένων πράσινων υποδομών, ως ανασχετικό στοιχείο στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η όλη δράση λαμβάνει χώρα στο νησί της Άνδρου, με στόχο να επεκταθεί σε άλλα νησιά του Αιγαίου και της Μεσογείου.
Το έργο, που έχει πλήρη τίτλο «Μετατροπή των εγκαταλελειμμένων τοπίων αναβαθμίδων σε πράσινες υποδομές μέσω συμμετοχικής επιστασίας γης για καλύτερη προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή (LIFE16 CCA/GR/000050», υλοποιείται από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου κατά την περίοδο 2017-2021, σε συνεργασία με τον Δήμο Άνδρου, το Πράσινο Ταμείο, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, τον ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ και το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών, με την οικονομική υποστήριξη του χρηματοδοτικού μέσου LIFE της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Ιστοσελίδα έργου: www.lifeterracescape.aegean.gr
Σελίδα Facebook: www.facebook.com/LifeTERRACESCAPE
