Η Καταγωγή των Σάμι
Σάββατο, 29 Δεκεμβρίου 2018 & Τετάρτη 2 Ιανουαρίου 2019 , 8:15 – 10:15 μμ
Νορβηγοσουηδική ταινία, σκηνοθεσία Αμάντα Κέρνελ
με τους: Λένε Σεσίλια Σπάροκ, Μία Έρικα Σπάροκ, Μάι – Ντόρις Ρίμπι.
Δραματική 2016 | Έγχρ. | Διάρκεια: 110′
Επιστρέφοντας απρόθυμα στη Λαπωνία για την κηδεία της αδερφής της, με την οποία ήταν εντελώς αποξενωμένες, η Κριστίνα θυμάται τα παιδικά της χρόνια εκεί, στο ειδικό οικοτροφείο που σπούδαζε μαζί με τα άλλα κορίτσια της φυλής της.
Βραβείο Lux για μια τραυματική μα λυρική και ζεστή στην καρδιά ιστορία ενηλικίωσης, με φόντο μία από τις σκοτεινές πτυχές της σύγχρονης ευρωπαϊκής Ιστορίας.
Ένας από τους πολλούς λόγους που έκαναν το Nordic noir παγκόσμια μόδα είναι πως πίσω από τη συναρπαστική πλοκή πολλών έργων του καραδοκεί μια οξεία κριτική στην καλογυαλισμένη κοινωνική πραγματικότητα του ευρωπαϊκού Βορρά, η οποία κρύβει βαθιά στη σκονισμένη ντουλάπα της ένα σωρό αποκρουστικούς σκελετούς. Ένας από αυτούς έχει να κάνει με τη συμπεριφορά των «καθωσπρέπει» Σκανδιναβών απέναντι στους Σάμι, τους αυτόχθονες του απώτατου Βορρά, γνωστούς και ως Λάπωνες. Με καταγωγή Σάμι, η πρωτοεμφανιζόμενη 32χρονη Σουηδή Αμάντα Κέρνελ επιχειρεί να φέρει στο φως την αληθινή μα μέχρι τώρα αποσιωπημένη ιστορία των ανθρώπων της μέσα από ένα συγκινητικότατο, αν κι ελάχιστα συναισθηματικό δράμα ενηλικίωσης. Αυτό της Έλε-Μαρία, την οποία πρωτοσυναντάμε υπέργηρη πλέον και με το όνομα Κριστίνα. Τότε μαθαίνει για το θάνατο της αδερφής της Νιένα, με την οποία ήταν εντελώς αποξενωμένες, και αποφασίζει απρόθυμα να μεταβεί στην κηδεία της στη Λαπωνία. Οι ώρες που περνάει στη γενέτειρά της μοιάζουν εφιαλτικές, καθώς γεμάτη οργή και απέχθεια για τους συγχωριανούς της, όλοι μέλη της φυλής των Σάμι, «επιστρέφει» στην ηλικία των 14 ετών, όταν μαζί με τη Νιένα αποχωρίστηκαν τους δικούς τους για να σπουδάσουν σε ένα ειδικό οικοτροφείο της περιοχής
Δυναμική, πολυπράγμων και με έφεση στα γράμματα, η Έλε-Μαρία νιώθει ασφυκτικά σε ένα περιβάλλον που την περιορίζει πολιτιστικά και μορφωτικά. Τα κορίτσια φορούν παραδοσιακές στολές και δεν διδάσκονται τα ίδια με τους υπόλοιπους Σουηδούς, οι οποίοι τις αντιμετωπίζουν σαν αξιοπερίεργα ζώα, κοροϊδεύοντάς τις διακριτικά έως και απροκάλυπτα. Πρόκειται για δύο διαφορετικούς κόσμους σε μόνιμη αντιπαράθεση, με την ηρωίδα να στέκεται στη «γραμμή του πυρός», μη έχοντας θέση σε κανέναν από τους δύο. Ο καθένας την απορρίπτει με το δικό του τρόπο, αλλά η Έλε-Μαρία είναι διατεθειμένη να φτάσει μέχρι τέλους, αλλάζοντας ακόμη και το όνομά της επί το σουηδικότερον προτού παραδοθεί. Αυτόν τον αγώνα, ο οποίος ξεκινάει από τον εσωτερικό κόσμο ενός κοριτσιού και γίνεται μια σωματικά και ψυχολογικά επώδυνη δοκιμασία, η Κέρνελ τον σκηνοθετεί με ρεαλιστική αποστασιοποίηση.
Υπάρχουν λυρικές στιγμές, υπάρχουν τρυφερές ανάσες, αυτό όμως που κυριαρχεί είναι μια ωμή ειλικρίνεια κινήτρων και συμφερόντων, έντεχνα συνδεδεμένων σε προσωπικό επίπεδο με την ενηλικίωση/σεξουαλική αφύπνιση και σε πολιτικό επίπεδο με τον κοινωνικό/εθνικιστικό ρατσισμό. Τι είναι λοιπόν αυτό που καθορίζει την ταυτότητά μας; Πώς μπορείς άραγε να γίνεις κάποιος άλλος; Η περιπετειώδης διαδρομή της Έλε-Μαρία (μια ηρωίδα αντικείμενο του βλέμματος, η οποία «βλέπει» για πρώτη φορά στο τέλος) κάνει αυτά τα διαχρονικά ερωτήματα επίκαιρα με τρόπο συναρπαστικό, άμεσα συναρτώμενο με τη γυναικεία απελευθέρωση και τη σύγχρονη ευρωπαϊκή Ιστορία.
