Ο Διονύσιος Γ’ Βαρδαλής είναι ένας από τους σημαντικότερους μητροπολίτες που κόσμησαν τη Μητρόπολη Λαρίσης, και ένας από τους επτά ιεράρχες της ο οποίος αναρριχήθηκε στον οικουμενικό θρόνο της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας.
Ο Διονύσιος υπήρξε γόνος της ονομαστής κατά τον 17ο αιώνα οικογένειας των Βαρδαλήδων της Άνδρου. Γεννήθηκε στο χωριό Κοντορισαίο στην περιοχή του Κορθίου της Άνδρου. Δεν γνωρίζουμε την ακριβή χρονολογία γέννησής του. Αν όμως λάβει κανείς υπ’ όψιν του ότι χειροτονήθηκε μητροπολίτης Λαρίσης το 1652 και απεβίωσε το 1696, φαίνεται ότι είναι πολύ λογικό να γεννήθηκε τη δεκαετία 1610-1620. Ο πατέρας και ο μεγαλύτερος αδελφός του άφησαν το νησί και εγκαταστάθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, όπου σύντομα κατόρθωσαν να γίνουν σπουδαίοι οικονομικοί παράγοντες του σουλτάνου και των αξιωματούχων του. Ο ίδιος όμως παρέμεινε στην Άνδρο, έγινε μοναχός στην περίφημη μονή της Παναχράντου του νησιού, γι’ αυτό και χαρακτηρίζεται Ανδριώτης και Παναχραντιώτης.
Το 1652 χειροτονήθηκε μητροπολίτης Λαρίσης, διαδεχόμενος τον Παΐσιο, ο οποίος είχε εκλεγεί Οικουμενικός Πατριάρχης. Στη Λάρισα έφερε τον τίτλο «υπέρτιμος και έξαρχος Δευτέρας Θετταλίας και πάσης Ελλάδος» και παρέμεινε ως ποιμενάρχης της επί μία δεκαετία. Κατά το διάστημα αυτό η έδρα της Μητροπόλεως βρισκόταν άτυπα στα Τρίκαλα, επειδή στη Λάρισα οι Τούρκοι κάτοικοί της ήταν “εις το έπακρον θηριώδες”, όπως αναφέρουν οι Δημητριείς στη Νεωτερική Γεωγραφία (1791). Κατά τις επισκέψεις του δε στη Λάρισα προτιμούσε να παραμένει στον Τύρναβο, επειδή εκεί το χριστιανικό στοιχείο ήταν ευάριθμο και η τουρκική απειλή ηπιότερη. Αρκετό όμως χρονικό διάστημα βρισκόταν και στην Κωνσταντινούπολη, λόγω της παρουσίας πολλών συγγενών του.
Ο Διονύσιος Βαρδαλής κοιμήθηκε στη Μονή της Μεγίστης Λαύρας. Ενταφιάσθηκε στο παρεκκλήσιο του Αγίου Μιχαήλ Συννάδων, το οποίο βρίσκεται στην ευρύχωρη αυλή της μονής, νοτιοανατολικά του Καθολικού. Επί του τάφου του υπάρχει επιγραφή στην οποία αναφέρεται η χρονολογία του θανάτου του, 26 Αυγούστου 1696. Επίσης στους τάφους των Πατριαρχών, διατηρείται τοιχογραφία του ως Πατριάρχη.
Κατά τους βιογράφους του ο Διονύσιος Γ’ υπήρξε κατά τη διάρκεια της ζωής του, «συνετός και ενάρετος, είχεν ήθος και λόγον και φρόνημα σταθερόν… μαρτυρικόν βίον ζήσας, ειπέρ τις άλλος νηστεύων, αγρυπνών, ελεών, ανεχόμενος, προσευχόμενος και πάσαις ως ειπείν ταις αρεταίς κατακοσμούμενος».
Ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα του Διονυσίου Γ’ κατά τη διάρκεια της πατριαρχικής του θητείας, για το οποίο μάλιστα και του αποδίδεται και ιδιαίτερος έπαινος, είναι η δημιουργία Σχολής Γραμμάτων στην Κωνσταντινούπολη. Πρόκειται για τη γνωστή Πατριαρχική Σχολή, η οποία πρόσφερε τόσα σπουδαία κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας στην ελληνική παιδεία και την ορθόδοξη πίστη και από την οποία αποφοίτησαν σπουδαίοι άνδρες, οι οποίοι σταδιοδρόμησαν στον εκκλησιαστικό κύκλο επιρροής του Πατριαρχείου, στη φαναριώτικη διπλωματία και στις ελληνικές σχολές που υπήρχαν στα σπουδαία πνευματικά κέντρα της εποχής. Αυτό το επιβεβαιώνει και ο βιογράφος του Δοσίθεος, Πατριάρχης Ιεροσολύμων, ο οποίος γράφει: «…συστήσαι σχολήν εποίησε εν Κωνσταντινουπόλει, εις αναζωπύρωσιν της σοφίας και της χριστιανικής διδασκαλίας επίδοσιν…».
Του Νικ. Αθ. Παπαθεοδώρου
[email protected]
http://www.eleftheria.gr/
Ποιο είναι το χωριό ΚΟΝΤΟΡΙΣΑΙΟ του Κορθίου;;;;μήπως έχει άλλο όνομα σήμερα;;Όποιος γνωρίζει ας μας ενημερώσει παρακαλώ….