του ΓΙΑΝΝΗ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΥ
Στο εμβληματικό κτίριο Αναγνωστοπούλου της Ακαδημίας Αθηνών στο Κολωνάκι στεγάζεται το Κέντρο Έρευνας της Αρχαιότητας. Εκεί συνάντησα τον ακαδημαϊκό και ομότιμο καθηγητή Kλασικής Aρχαιολογίας του Αριστοτελείου Μιχάλη Τιβέριο. Το γραφείο του έχει ένα μοναδικό προτέρημα: μοναδική θέα στον λόφο του Λυκαβηττού. «Είναι μια ανάσα στην πόλη αυτή να βλέπεις καθημερινά αυτό το πράσινο» λέει. Πρόκειται για έναν διανοούμενο με πλούσιο συγγραφικό και ερευνητικό έργο, πολυάριθμές τιμητικές διακρίσεις και βραβεύσεις αλλά και συμμέτοχο σε σημαντικές ανασκαφές αρχαίων οικισμών, οι οποίοι βρίσκονται κοντά στη Σίνδο και στο Καραμπουρνάκι της Θεσσαλονίκης.
Γεννημένος στην Άνδρο το 1947, μου επισημαίνει από την αρχή ότι βρέθηκε τυχαία στην Αρχαιολογία, την οποία όμως λάτρεψε. Εξάλλου, χάρη σε αυτήν καταξιώθηκε διεθνώς. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του ΑΠΘ, πήρε το διδακτορικό του με εισηγητή τον σπουδαίο Μανόλη Ανδρόνικο, εργάστηκε στο Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Βόννης, στο Ινστιτούτο Κλασικής Αρχαιολογίας του Μονάχου και στο Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Ρώμης, ενώ είναι μέλος πολλών επιστημονικών επιτροπών, οργανισμών και ιδρυμάτων.
Ρηξικέλευθος και αιρετικός στις απόψεις του, σημειώνει:
«Εμάς τους αρχαιολόγους μάς προσελκύει το εύρημα, αλλά η ανασκαφή είναι καταστροφή. Μια ανασκαφή μοιάζει με ένα βιβλίο. Αν δεν καταλαβαίνεις κάτι, επιστρέφεις στις προηγούμενες σελίδες, τις ξαναδιαβάζεις, προκειμένου να σου δώσουν τις απαντήσεις.
Αντίθετα, αν καταστρέψεις το αρχαιολογικό στρώμα και δεν το διαβάσεις σωστά, δυστυχώς δεν σου δίνεται η δυνατότητα να το ξαναδιαβάσεις. Επομένως, μια ανασκαφή είναι ικανή να καταστρέψει μια ολόκληρη σελίδα της Ιστορίας μας». Στη συζήτησή μας σχολιάζει τις αρχαιολογικές ανασκαφές σε Αμφίπολη και μετρό Θεσσαλονίκης, θυμίζει ότι μνημόνιο και φοροδιαφυγή είχαμε και στην αρχαία Αθήνα, μιλά χωρίς ενδοιασμούς για τα νοσηρά φαινόμενα που μας ταλανίζουν αλλά και για τις μακροχρόνιες «ασθένειες» της πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Κατά τον κ. Τιβέριο, η Ελλάδα διέρχεται μια πολυεπίπεδη κρίση, όχι μόνο οικονομική αλλά και σε πολλούς άλλους τομείς της κοινωνίας. «Πληρώνουμε ακόμη τη δολοφονία του Καποδίστρια» υποστηρίζει.
— Σε τι περιβάλλον μεγαλώσατε και τι σημαίνει για ένα παιδί να ενηλικιώνεται στην Άνδρο;
Είμαι πανευτυχής που γεννήθηκα στο νησί της Άνδρου. Τελείωσα το Ναυτικό Σχολείο και βρέθηκα κατά τύχη στην Αρχαιολογία, παρεκκλίνοντας από τη χρόνια παράδοση που επικρατούσε στο νησί, να γινόμαστε όλοι ναυτικοί. Ήταν μια εποχή που δεν υπήρχε πρόβλημα επαγγελματικής αποκατάστασης, ήταν δεδομένο ότι το επάγγελμά μας θα είχε σχέση με τη θάλασσα. Όταν μεγαλώνεις με φόντο το γαλάζιο του Αιγαίου ταξιδεύεις νοητά. Ατενίζει το βλέμμα σου, ανοίγει το μυαλό σου, παρατηρείς τον ορίζοντα, βιώνεις την ανησυχία για το καινούργιο, βρίσκεσαι σε συνεχή επαφή με νέους ανθρώπους και ιδέες, ενώ, ταυτόχρονα, καλλιεργείς τη φαντασία σου. Η θάλασσα ήταν η ζωογόνος δύναμή μου.
— Στο παρελθόν έχετε γράψει ότι ζούμε στη «χώρα του αλαλούμ». Το πιστεύετε ακόμη;
Συχνά, αυτοί που μας κυβερνούν αποδεικνύεται ότι είναι άσχετοι. Πολλές φορές πρόκειται για άτομα που βρέθηκαν σ’ αυτές τις θέσεις λόγω τυχαίων γεγονότων ή πολιτικών σχέσεων. Όλα όσα έχουν συμβεί, ειδικά το τελευταίο χρονικό διάστημα, αποδεικνύουν μια τεράστια ανικανότητα και προχειρότητα. Μπορεί οι προηγούμενες κυβερνήσεις να μας οδήγησαν στην κρίση αλλά και κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών δεν έχουν να επιδείξουν κάτι θετικό. Δεν μπορεί, για παράδειγμα, ένας υπουργός Παιδείας να υποστηρίζει ότι η «αριστεία είναι ρετσινιά». Αδιανόητες απόψεις. Σαν να καταδικάζεις τα ελληνόπουλα να γίνουν τα γκαρσόνια της Ευρώπης.
Περισσότερα: www.lifo.gr