Στις 24 Φλεβάρη του 2018, έφτασα με το συνεργείο στην Άνδρο. Ήταν ο τελευταίος σταθμός των γυρισμάτων μου για τις κινητές μονάδες ψυχικής υγείας στα νησιά, γυρίσματα που αφορούν το ντοκιμαντέρ με τον τίτλο «Όταν φυσάει νοτιάς», που δουλεύω τα τελευταία τρία χρόνια. Καινούργια πρόσωπα, καινούργιες γνωριμίες – όπως σε κάθε γύρισμα – μόνο που αυτή τη φορά οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα του ψυχικού πόνου δεν θέλησαν να μοιραστούν μαζί μας την εμπειρία τους, να μας αφηγηθούν την περιπέτεια τους, να αφήσουν το «προσωπικό τους αποτύπωμα» σε μια ταινία που «αφουγκράζεται» την «τρικυμία του μυαλού και της ψυχής» και «συμμερίζεται» την οδύνη και την αγωνία τους.
Οι πόρτες των σπιτιών στην Άνδρο έμειναν κλειστές κρατώντας μέσα τους μυστικά και ενοχές, την ντροπή και τον φόβο, σκέψεις και φράσεις ανομολόγητες. Την ίδια στιγμή όμως το επιστημονικό προσωπικό των μονάδων – μέσα από τις αφηγήσεις τους – μας «φώτισε» τα προβλήματα και τις καταστάσεις που αντιμετωπίζουν οι πάσχοντες, μας μίλησε για τις δράσεις που αναπτύσσουν τα κλιμάκια σε συνεργασία πάντα με την κοινότητα για την θεραπεία, την φροντίδα και την επανένταξη τους. Η συνέντευξη της κοινωνικής λειτουργού, που εργάζεται στο κέντρο υγείας της Χώρας, της Μαρίας Αλεξάκη, ήταν αποκαλυπτική για τις δομές, τα κοινωνικά προβλήματα, την ανθρωπογεωγραφία και την κατανομή του πλούτου, βασικές συνισταμένες στη λειτουργία των κινητών μονάδων και συνακόλουθα στη ψυχική υγεία των κατοίκων του νησιού.
Η δασκάλα του 1ου Δημοτικού σχολείου της Χώρας, η Αλίκη Περτέση, όπως και η Διευθύντρια, η Μαργαρίτα Κορκοδείλου, με τρόπο ανθρώπινο και συγκινητικό, μας έδωσαν να καταλάβουμε τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα παιδιά σήμερα, τις σχέσεις τους μέσα στην οικογένεια, τον ρόλο του εκπαιδευτικού απέναντι στα καινούργια δεδομένα και καταστάσεις. Κυρίως όμως μας μίλησαν για την ανάγκη της συνεργασίας των εκπαιδευτικών με τις κινητές μονάδες – ανάγκη που όσο περνάει ο καιρός γίνεται μεγαλύτερη – ώστε τα προβλήματα να προσεγγίζονται καλύτερα και το σχολείο να γίνεται ένας «σύνδεσμος» – ανάμεσα σε γονείς, παιδιά και δασκάλους – ζωντανός, δημιουργικός και αποτελεσματικός για όλους.
Η Όλγα Καραγιάννη, από τις σημαντικότερες παρουσίες του νησιού, μας ξενάγησε σε μονοπάτια και φυσικές ομορφιές, δίνοντας το δικό της στίγμα για την ιστορία, τις παραδόσεις και την «φυσιογνωμία» της Άνδρου στο πέρασμα του χρόνου. Με πρωτοβουλία του έπαρχου, του κυρίου Λοτσάρη, και με την ευγενική χορηγία της Golden Star Ferries, ταξιδέψαμε στην Άνδρο και φιλοξενηθήκαμε στα δωμάτια των «Ανεμόμυλων», στη Χώρα.
Επίσης με πρωτοβουλία αυτή τη φορά του Βαγγέλη Λουκίσα, που στάθηκε κοντά μας από την πρώτη στιγμή της γνωριμίας μας, γευθήκαμε τις καταπληκτικές σπεσιαλιτέ της γυναίκας του, της κυρίας Χαρίκλειας, στα «Σκαλάκια», συντροφιά με τον πανέμορφο σκύλο τους, την Πέρλα, που άκουγε με «στωϊκότητα» τις ιστορίες μας, «μυθεύματα» των κινηματογραφιστών, των ναυτικών και των κάθε λογής παραμυθάδων.
Καλλιόπη Λεγάκη
Σκηνοθέτης
