Εννέα αιολικά πάρκα παράγουν… ένταση στα ελληνικά νησιά

” Το κύριο βάρος σηκώνει η Ανδρος, στην οποία έχουν αδειοδοτηθεί τα 16 από τα 29 αιολικά πάρκα” 

Στο Συμβούλιο της Επικρατείας μεταφέρεται σε δύο εβδομάδες η «μάχη» ανάμεσα σε όσους στηρίζουν τη δημιουργία εννέα αιολικών πάρκων, στην Ανδρο, στην Τήνο, στη Νάξο και στην Πάρο, και στους εκπροσώπους των τοπικών κοινωνιών. Το ερώτημα στο οποίο καλείται να απαντήσει το ΣτΕ είναι εάν η σχεδιαζόμενη επένδυση ταιριάζει στο λιτό τοπίο των Κυκλάδων και είναι σύμφωνη με τις διεθνείς συμβάσεις για την προστασία του τοπίου ή θα προκαλέσει ανεπανόρθωτη ζημιά. Τα εννέα αιολικά πάρκα είναι ένα μέρος, πάντως, των αδειοδοτημένων στα τέσσερα νησιά, καθώς μέχρι σήμερα έχουν λάβει «πράσινο φως» 29 εγκαταστάσεις.
Η προσφυγή των τεσσάρων νησιών και της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου έχει προγραμματιστεί να συζητηθεί στο ΣτΕ στις 24 Μαΐου. «Είμαστε υπέρ των ΑΠΕ αλλά όχι σε αυτή την κλίμακα», λέει ο δήμαρχος Πάρου, Μάρκος Κωβαίος. «Στα νησιά μας ένας πολίτης δεν μπορεί να χτίσει πάνω από 7,5 μέτρα ύψος, και κάθε ανεμογεννήτρια έχει ύψος 100 μέτρα, όταν το ψηλότερο βουνό του νησιού μας έχει υψόμετρο μόλις 200 μέτρα. Προσπαθούμε να υπογειοποιήσουμε τις κολώνες της ΔΕΗ στους οικισμούς, να διατηρήσουμε το νησί μας όσο πιο παραδοσιακό γίνεται προς όφελος του τουρισμού και η πολιτεία μάς μετατρέπει σε εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας. Οποιος αγαπά αυτό που είναι οι Κυκλάδες δεν μπορεί παρά να συμφωνήσει».
«Η μόνη δικαιολογία για όσους διαμαρτύρονται είναι η έλλειψη ενημέρωσης», εκτιμά ο πρόεδρος της Επιστημονικής Ενωσης Αιολικής Ενέργειας Γιάννης Τσιπουρίδης. «Η νομοθεσία για τη χωροθέτηση ανεμογεννητριών είναι αυστηρή και νομίζω ότι τα νησιά δεν έχουν κάτι να φοβηθούν. Οσον αφορά το αισθητικό κομμάτι, είναι υποκειμενικό. Εγώ τις βρίσκω όμορφες, είναι η τεχνολογική μετεξέλιξη των μύλων. Σε κάθε περίπτωση, όμως, οι ανεμογεννήτριες δεν μπαίνουν για να βελτιώσουν την εικόνα των νησιών, αλλά για να συμβάλουν στον εθνικό στόχο για μείωση της παραγωγής διοξειδίου του άνθρακα. Πολλά νησιά, άλλωστε, όπως η Κεφαλονιά, έχουν ήδη αιολικά πάρκα και ο τουρισμός τους δεν έχει θιγεί. Αντίθετα, έχουν ένα πιο σύγχρονο προφίλ».
Με αυτήν την άποψη συμφωνούν και αρκετές περιβαλλοντικές οργανώσεις. «Συχνά εστιάζουμε στα καθημερινά και αγνοούμε το όραμα, την ανάγκη να καταπολεμήσουμε την κλιματική αλλαγή», εκτιμά ο Δημήτρης Ιμπραήμ, υπεύθυνος εκστρατειών στην Greenpeace. «Τα νησιά μας είναι από τις πρώτες περιοχές που επηρεάζονται από τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής. Ο μόνος μου προβληματισμός αφορά τον αριθμό που θα τοποθετείται σε κάθε νησί, χωρίς να θεωρώ τις 95 ανεμογεννήτριες για τέσσερα νησιά εκτός κλίμακας. Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται σοβαρή μελέτη, προσεκτική χωροθέτηση και εκτενή διαβούλευση με την τοπική κοινωνία, με ευθύνη του επενδυτή, ώστε να μην πληροφορούνται οι τοπικές αρχές τα σχέδια από… τις αιτήσεις στη ΡΑΕ».
Τα κριτήρια χωροθέτησης, η φέρουσα ικανότητα κάθε περιοχής, η ανάγκη προστασίας του τοπίου είναι ζητήματα που απασχολούν την επιστημονική κοινότητα. «Πρόκειται για πολυδιάστατο θέμα. Δεν είναι μόνο η κλίμακα του χώρου αλλά και η κλίμακα της οικονομίας», λέει η κ. Ελένη Μπριασούλη, καθηγήτρια στο Τμήμα Γεωγραφίας του Πανεπιστημίου Αιγαίου. «Το πρόβλημα, η κλιματική αλλαγή, είναι σαφές, αλλά περιβάλλεται από ένα περίπλοκο αφήγημα. Αυτό που προτείνεται ως λύση του προβλήματος δεν αφορά την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των Κυκλάδων, αλλά είναι μια μεγάλη βιομηχανική εγκατάσταση. Αναπόφευκτα, οι κατασκευές που τη συνοδεύουν δεν έχουν σχέση με την κλίμακα του κυκλαδίτικου τοπίου, και πολύ φοβάμαι ότι, αν προχωρήσουν, θα το μετανιώσουμε.
Στις Κυκλάδες θα έπρεπε να εγκατασταθούν μικρά αιολικά, προσαρμοσμένα στην τοπική κλίμακα και αρχιτεκτονική, και να αναπτυχθεί στρατηγική μείωσης της ζήτησης». Τα εννέα αιολικά πάρκα που αφορά η συζήτηση δεν είναι τα μόνα στα τέσσερα νησιά. Σύμφωνα με στοιχεία της ΡΑΕ, έχουν αδειοδοτηθεί 14 έργα με 29 άδειες για την παραγωγή 571 MW ενέργειας. Το κύριο βάρος σηκώνει η Ανδρος, στην οποία έχουν αδειοδοτηθεί τα 16 από τα 29 αιολικά πάρκα, ενώ ακολουθούν η Τήνος και η Νάξος με πέντε και η Πάρος με τρία. Σύμφωνα με τη ΡΑΕ, εκκρεμούν ακόμα οκτώ αιτήσεις για τα τέσσερα νησιά, αλλά η εξέτασή τους δεν θα προχωρήσει, γιατί η ΡΑΕ δεν θα χορηγήσει νέες άδειες παραγωγής.
Το υπουργείο και η λύση του γρίφου
Η «Κ» απευθύνθηκε στο υπουργείο Περιβάλλοντος, ζητώντας την άποψή του: «Το ΥΠΕΝ καλείται να επιλύσει ζητήματα που αφορούν αποφάσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων –καθώς και ένα αποσπασματικό θεσμικό πλαίσιο–, που αγνόησαν το ζήτημα της διαβούλευσης με τις τοπικές κοινωνίες και τον εθνικό ενεργειακό σχεδιασμό. Αντίθετα, ο υπουργός Γιώργος Σταθάκης συναντήθηκε με εκπροσώπους φορέων και της Αυτοδιοίκησης των τεσσάρων νησιών, στις αρχές Απριλίου, και δήλωσε ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες και τις απόψεις τους. Δεσμεύθηκε ότι οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα στηρίζονται αυστηρά στη νομιμότητα, ενόψει και της εξέτασης των προσφυγών στο ΣτΕ». Οσον αφορά την πρόθεση αναθεώρησης του ειδικού χωροταξικού για τις ΑΠΕ: «Το ΥΠΕΝ έχει δεσμευθεί για την αναθεώρηση, επαναπροσεγγίζοντας τα κριτήρια χωροθέτησης αιολικών μονάδων, ιδιαίτερα για ευαίσθητες κατηγορίες χώρου, όπως ο νησιωτικός. Το νέο πλαίσιο θα τεθεί σε διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες. Επιπρόσθετα, το ΥΠΕΝ είναι σε επικοινωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να προχωρήσει και ο εκσυγχρονισμός του πλαισίου της περιβαλλοντικής αδειοδότησης των ΑΠΕ. Προς τούτο, το ΥΠΕΝ θα αξιοποιήσει την εμπειρία ευρωπαϊκών χωρών στη μεθοδολογία για την εκτίμηση των σωρευτικών επιπτώσεων από την ανάπτυξη των ΑΠΕ».
Του Γιώργου Λάλιου από την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ της 15ης Μαΐου 2017