"Μια βροχερή μέρα στη Λαρδιά της Άνδρου." της Αγγελικής Στρατή

---

Με αφορμή τη συμμετοχή μου στην ομάδα των ανθρώπων που   δουλεύουν για τον 1^ο Αγώνα Ορεινού Τρεξίματος στην Άνδρο τον Οκτώβριο του 2016 (facebook: Andros Trail Race), βρέθηκα μια βροχερή μέρα στα τέλη του Φεβρουαρίου σε κάποια από τα χωριά απ’ όπου περνάει η διαδρομή του αγώνα, με σκοπό να εντοπίσω ενδιαφέροντα σημεία και να τα φωτογραφίσω.

Πρώτη στάση η Λαρδιά, ένα χωριό που είχα ακουστά αλλά ποτέ δεν είχα επισκεφτεί. Ξεκίνησα να κάνω μια βόλτα στο μονοπάτι και να δω τους περιστεριώνες. Περπατώντας και θαυμάζοντας το τοπίο και τις ανθισμένες αμυγδαλιές, βρέθηκα μέσα στον οικισμό. Πέτρινα παλιά κτίσματα εκπληκτικής αρχιτεκτονικής, άλλα αφημένα στη φθορά του χρόνου, άλλα σοβαντισμένα στεγάζουν τους ελάχιστους κατοίκους του χωριού. Στενά δρομάκια, σκάλες ασπρισμένες, παλιοί περιστεριώνες, λουλούδια της άνοιξης, δέντρα μπουμπουκιασμένα, γάτες, κότες και μια υπέροχη θέα στο Γυαλό. Ησυχία και μια ψιλή βροχή να πέφτει πότε-πότε. Ημέρα Τετάρτη και ώρα μεσημεριανή. Άνθρωπος ούτε για δείγμα.

 
Αφού είχα κατηφορίσει αρκετά και ο καιρός έμοιαζε να αγριεύει, πήρα το δρόμο της επιστροφής προς το αυτοκίνητόμου. Και ξάφνου, μια μαυροντυμένη γυναίκα με έναν κουβά στάχτη εμφανίζεται μπροστά μου. Την καλημέρισα και την προσπέρασα, λέγοντάς της ότι ζει σε ένα όμορφο χωριό. Μου απάντησε, στάθηκα και έτσι ξεκίνησε μια κουβέντα που κράτησε 15 περίπου λεπτά. «Μα, τι στεκόμαστε όρθιες τόση ώρα και τα λέμε, έλα στο σπίτι να σου ψήσω και έναν καφέ», μου είπε και την ακολούθησα.

 
Στο δρόμο συναντήσαμε και το γιο της που γύριζε απ’ τα ζώα. Άκουσε ομιλίες στο δρόμο και παραξενεύτηκε! Και οι δυο χαμογελαστοί, με καλοδέχτηκαν στο παλιό κουζινάκι και η κυρία Άννα άρχισε να αραδιάζει κεράσματα στο τραπέζι.

Η κυρία Άννα Γιαμπάνη, μία από τους ελάχιστους κατοίκους του χωριού το χειμώνα. Ζει τα τελευταία χρόνια στο χωριό χειμώνα-καλοκαίρι για να βοηθά την οικογένεια του γιου της, ο οποίος αφού δοκίμασε την τύχη του στην Αμερική, αποφάσισε να επιστρέψει στα πάτρια εδάφη.

Έτσι, το παλιό πατρικό σπίτι χωρίστηκε σε ένα μικρό όπου η κυρία Άννα στεγάζει το νοικοκυριό της και δίπλα ένα μεγαλύτερο όπου ζει ο γιος της με την οικογένειά του. Οι άνθρωποι στο χωριό το χειμώνα είναι ελάχιστοι, 5-6 απ’ ότι μου είπε η κυρία Άννα, εκτός από τη δική της οικογένεια.

 
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν πολλές. Συγκοινωνία δεν υπάρχει, το λεωφορείο περνάει σπάνια. Έμειναν χωρίς παπά και η εκκλησία λειτουργεί όποτε μπορεί ο ιερέας από το Γυαλό να πάει. Δουλειές δεν υπάρχουν, ο γιος καταπιάνεται με διάφορα για να ζήσει την οικογένεια. Δούλευε στην οικοδομή παλιότερα αλλά τώρα «η οικοδομή πέθανε», όπως χαρακτηριστικά μου είπε.
 

 
 
«Μη βγάζετε άλλα κεράσματα κυρία Άννα, πόσα να φάω;» Γλυκό κουταλιού νεράντζι φρέσκο, μερακλίδικο καφεδάκι, μπισκότα και ό,τι άλλο υπήρχε στο σπίτι για να με ευχαριστήσει. Και ό,τι δεν έφαγα, μου το έδωσε σε κουμπάνια για το δρόμο. «Είμαστε φιλόξενοι εμείς εδώ», μου είπε. Το ξέρω, το βλέπω, δεν υπάρχει αμφιβολία γι’ αυτό! Στα περισσότερα χωριά οι άνθρωποι είναι φιλόξενοι και σε καλοδέχονται.

 
 
Και ας έχει βγει η φήμη ότι οι Ανδριώτες είμαστε αφιλόξενοι, πράγμα που δεν ισχύει. Και αν κάποιοι πολλές φορές είναι συγκρατημένοι με τους «ξένους» και δεν τους βάζουν με το καλημέρα στο σπίτι τους, αυτό οφείλεται στο ακμαίο παρελθόν της ναυτιλίας στο νησί και στη διαμόρφωση μιας μητριαρχικής, κλειστής κοινωνίας, που ελλείψει του άνδρα, δεν άνοιγε την πόρτα της εύκολα, δεν κυκλοφορούσε πολύ και οι κοινωνικές επαφές εκτός κύκλου ήταν πολύ περιορισμένες. Μια συμπεριφορά που έχει περάσει στο dna των ανθρώπων της Άνδρου και δεν αλλάζει εύκολα. Στον Ανδριώτη πρέπει να δώσεις χρόνο να σε μάθει, να σε γνωρίσει και να σε εμπιστευτεί. Και μετά, όχι μόνο θα σου ανοίξει το σπίτι του, θα σε αγκαλιάζει και θα σου προσφέρει ό,τι μπορεί.
 

 
Μια ώρα κουβεντιάζαμε με την κυρία Άννα και τον γιο της, δεν έλεγα να ξεκολλήσω. Αλλά η ώρα είχε περάσει και είχα δουλειά. Έτσι, τους ευχαρίστησα και τους χαιρέτισα με την υπόσχεση να τους επισκεφτώ ξανά όταν φτιάξει ο καιρός για να βγάλω και άλλες, πιο όμορφες φωτογραφίες.