Μηνάς Γκούμας : Πως πέρασα στη Λήμνο με την Λαϊκή Σκηνή Άνδρου

Μαζί και εγώ βεβαίως ,αφού παίζω στην  παράσταση.

Είχα πάει στην Λήμνο προ 27 ετών, περίπου, όταν υπηρετούσα στο ναυτικό, στο αρματαγωγό
ΚΩΣ και είχαμε κάνει απόβαση σε κάποια παραλία, στα πλαίσια της άσκησης Παρμενίων, όπου ο πλοίαρχος είχε φουλάρει τις
μηχανές τόσο πολύ με αποτέλεσμα να βρεθούμε στον παραλιακό δρόμο και να αναγκαστούμε
να μας τραβήξουν δυο παντόφλες -αποβατικά, από το ‘Ναυκρατούσα’!

Κάψαμε την μια μηχανή ζορίζοντάς την στο ανάποδα. Όπως και νάχει, ήθελα να ξαναπάω,
να δω το νησί μια ημέρα.

Από την Άνδρο λοιπόν και μέσω Ραφήνας, φτάσαμε στο Λαύριο και με τον φρικτό
‘Ταξιάρχη’ φτάσαμε στην Λήμνο, μέσω Αγίου Ευστρατίου. Τόσο στο ‘πήγαινε’ όσο και
στο ‘έλα’, το πλοίο δεν σταμάτησε στον Άη-Στράτη, λόγω κακοκαιρίας. Μπήκε και
τις δυο φορές στον όρμο, αλλά δεν έδεσε, με αποτέλεσμα οι επιβάτες του Λαυρίου
και της Καβάλας να μην κατέβουν!!. Ο ‘Ταξιάρχης’ είναι ένα επιβατικό RO RO,του
’72,το οποίο  βρωμάει και ζέχνει.

 Περισσότερες άχρηστες λεπτομέρειες
δεν χρειάζονται. Όλοι έχουμε ταξιδέψει με ανάλογα πλοία…βλέπε πχ Αγούδημος!.

Μετά από 12 σχεδόν ώρες, φτάσαμε στο όμορφο λιμάνι και κατόπιν στο ξενοδοχείο.
Το ‘Μύρινα παλλάς’ είναι ελληνικής ιδιοκτησίας υπό εγγλέζικη διαχείριση και μπορώ
να πω ότι είναι ένα όμορφο και καθαρό ξενοδοχείο με ευγενέστατο εγγλέζικο προσωπικό
που προσπαθεί να μιμηθεί τα Grecotel….αλλά με την πρώτη μπόρα, πλημμυρίσαμε!!.
Στο δια ταύτα.

Σχεδόν όλα τα νησιά του Αιγαίου, πλην Κρήτης, στέλνουν όσες θεατρικές ομάδες
έχουν, να παίξουν το έργο που έχουν ετοιμάσει και ανεβάσει στο νησί τους, την χρονιά
που πέρασε.

Δυστυχώς, δεν ήμουν από την αρχή, λόγω προγραμματισμένου ταξιδιού στην Ρώμη,
το οποίον αναβλήθηκε τελικά και έτσι κατάφερα να παρακολουθήσω τέσσερις μόνον παραστάσεις.

Οι δυο εκ των τεσσάρων ήταν ‘Ο Ελέφας’ του Κώστα Μποσταντζόγλου από τον
θεατρικο όμιλο ‘Απόλλων’ της Σύρου η οποία ήταν η καλύτερη από αυτές που είδα και
το ‘Φούστα-μπλούζα’ των Ρέππα-Παπαθανασίου, από την ομάδα της Μήλου.

Στον ‘Ελέφαντα’ πρωταγωνιστής ήταν ο Μάνος Εμμανουήλ, ψαράς στο επάγγελμα,
εξαιρετικά ταλαντούχος σε επίπεδο επαγγελματία.

 Στο εν λόγω έργο όλοι και οι τέσσερεις
πρωταγωνιστές ήταν υπεροχοι, για να είμαι δίκαιος.

Μου είπαν ότι κατά γενική ομολογία, το θεατρικό εργαστήρι της Κω, στο ‘Χάρολντ
και Μωντ’ του Κόλιν Χίγκινς ξεχώρισε καθώς και η ‘Όπερα της πεντάρας’ των
Μ.Μπρεχτ και Κ.Βάιλ, από την ομάδα της Σάμου.

Εξαιρετικό έργο ήταν το ‘Ξενοδοχείο των δύο κόσμων’ του Ε. Σμιτ από την ομάδα
της Λέσβου που δεν είχα δει ποτέ, αλλά η ερμηνεία ήταν κάκιστη.

Το όλο φεστιβάλ, είναι μία πολύ ωραία κατάσταση, διότι παρακολουθεί κανείς
την θεατρική αλλά και πολιτιστική δράση των νησιών και το αποτέλεσμα είναι εξαιρετικό.

Μπορεί βέβαια να μην είναι το επιθυμητό, πάντοτε, όμως η προσπάθεια των συντελεστών
ειναι μεγάλη και επικροτούμενη. Αν σκεφτεί κανείς πως οι ηθοποιοί είναι από κρεοπώλες,
λογιστές ,φουρναραίοι, ζαχαροπλάστες, μέχρι μανάβηδες και ενίοτε βοσκοί.
Πιστέψτε με, μερικοί είναι πολύ καλύτεροι από κάποιες γλάστρες που βλέπουμε
στην τηλεόραση και στο θέατρο που το μόνο ταλέντο που έχουν είναι να ανοίγουν πολύ
καλά τα πόδια τους για να πάρουν το ρολάκι τους ή έχουν κάποιο μέσον.

Το ‘φεστιβάλ’ αν μπορώ να το πω έτσι, κρατεί σχεδόν δυο εβδομάδες και κάθε
μέρα παίζονται δυο έργα.

 Κάθε μεσημέρι όλες οι ομάδες τρώνε στο ξενοδοχείο μαζί
και φυσικά ανταλλάσουν τις απόψεις τους για αυτά που παρακολούθησαν την προηγούμενη
και όπως είθισται να γίνεται σε όλες της κοινωνίες του κόσμου και σε όλα τα επαγγέλματα,
όλοι τους μοιράζουν συγχαρητήρια από δω κι από κει και μερικοί (ευτυχώς), πισώπλατα
και στο δευτερόλεπτο ρίχνουν το θάψιμο με το τσουβάλι, αλλά ευτυχώς όχι σε προσωπικό
επίπεδο!!!.

-Του’πα συγχαρητήρια…τι να του πω, ότι ήταν χάλια;
-Μην του πεις τίποτα
-Και τι να του πω, καλημέρα;
-Ναι, μόνο καλημέρα
Τέλος πάντων, έχει και αυτό την πλάκα του!!.

Το σίγουρο είναι, οτι οι περισσότεροι
χαίρονται που ξαναβρίσκονται κάθε χρόνο (δεν είναι πάντα όλοι οι ίδιοι) και παρόλο
που η κάθε ομάδα τρώει στο τραπέζι του, τις υπόλοιπες ώρες, μοιράζουν αβρότητες
και γελάκια και πολλές φορές οργανώνουν και εκδρομές όλοι μαζί και δημιουργούν ακόμη
και φίλιες.

Μαζί μας ήρθαν και φίλοι των ηθοποιών, συγγενείς και σύζυγοι. Είχαμε και
τον αγαπητό Βαγγέλη Λουκίσα στην παρέα μας που κρατά ένα καταπληκτικό φωτογραφικό
και ιστορικό αρχείο της Άνδρου και που πρέπει να εκθέσει κάποια μέρα, βιντεοσκοπούσε
τα πάντα και τις ελεύθερες ώρες του, που ήταν πολλές, ήταν χωμένος στο
facebook..

 Είμαι σίγουρος ότι το βράδυ που ξαπλώνει με την Χαρίκλεια, της λέει καληνύχτα
μέσω inbox!!.

Τα έργα που ανεβάζουν οι ομάδες, είναι από ξένους και Έλληνες συγγραφείς,
ο ‘Οιδίπους τύραννος’ ήταν η μόνη αρχαία τραγωδία που παίχτηκε σ’ αυτήν την
συνάντηση και παίχτηκε στο αρχαίο θέατρο Ηφαιστειας κάτω από μεγάλη ζέστη.
Όλες τις ημέρες, τα έργα παίχτηκαν με μεγάλη προσέλευση κόσμου, τόσο από
τους ντόπιους, όσο και από τους άλλους  θιάσους.

Μερικοί μάλιστα, ‘ξέστηναν’ γρήγορα τα σκηνικά τους μετά την παράσταση τους
και έτρεχαν να προλάβουν την επόμενη παράσταση, η οποία απείχε αρκετά απο το άλλο
θέατρο.

Τα πρωινά γινόταν μια συγκέντρωση για να σχολιαστούν οι παραστάσεις και
τι χρειάζεται βελτίωση. Το  βράδυ της
τελευταίας Παρασκευής κάθε νησί προσέφερε τα ντόπια προϊόντα της και χόρεψαν
Λημνιοί, αγόρια και κορίτσια με τοπικές υπέροχες στολές, σαν τις κρητικές, αλλά
σε άσπρο με μαύρες μπότες, πανεμορφες.

Η Λήμνος ήταν καταπληκτική οικοδέσποινα. Υπέροχο νησί με απλωμένα χωριά,
όμορφα χωριά, κτισμένα πολλά από Εγγλέζους που πρωτοπάτησαν το πόδι τους στον πόλεμο
της Καλλίπολης.

 Ο Τσίλλερ και οι συνεργάτες του, έβαλαν
το χεράκι τους και έκτισαν αρκετά νεοκλασικά κτίρια, που διατηρούνται σε άριστη
κατάσταση. Στον Ρωμαίικο γιαλό υπάρχει η πινακίδα που γράφει οτι ‘εδώ αποβιβάστηκε
από το ‘Αβέρωφ’ ο ναύαρχος Κουντουριώτης’. Εκεί ενημέρωσε τους Τούρκους χωροφύλακες
ότι η Λήμνος είναι πλέον Ελληνική και πρέπει να αποχωρήσουν.

Η αγορά της Μύρινας είναι όμορφη και πλούσια.

 Μας τίμησαν όλα τα καταστήματα,  βάζοντας στην βιτρίνας τους από μια κούκλα ντυμένη
με κοστούμια παραστάσεων από προηγούμενα χρόνια. Σε όλες μας δε, τις αγορές είχαμε
10% έκπτωση.

Κάνοντας έναν περίπατο, σταμάτησα μπροστά σε μια εκκλησιά της ‘ Παναγιάς’
που ήταν κτισμένη σε έναν μικρό περίβολο χώρο. Μπήκα μέσα, άναψα το κερί μου
και βγαίνοντας είδα ότι στο πλάι της εκκλησίας υπήρχε μια πλάκα με δυο στήλες ονόματα
και πάνω-πάνω έγραφε:

 ΚΑΕΝΤΕΣ ΣΤΙΣ 9-9-1939.
Εκείνη την ημέρα έγιναν τα εγκαίνια του κινηματογράφου,

μου εξήγησε μια κυρία από το απέναντι κατάστημα. Όλοι οι προύχοντες του νησιού
ήρθαν να δουν για πρώτη φορά, κινηματογράφο. Έπιασε φωτιά για κάποιο λόγο και
οι γείτονες, οι αμαξάδες και οι υπηρέτες που ήταν απέξω έσπευσαν να βοηθήσουν, αλλά
τόσο οι ‘καέντες’ οι ίδιοι !! όσο και η χωροφυλακή, δεν τους άφησαν να τους αγγίξουν.
Να μην αγγίξουν την ανώτερη τάξη!!. Η απορία μου ήταν, οτι προτίμησαν να καούν ζωντανοί,
παρά ο ‘λαουτζίκος’ να τους βοηθήσει; και η απάντηση ήταν, ναι!!.

Μου θύμισε λίγο Τιτανικό.
Η εκκλησία κτίστηκε από τους απογόνους των θυμάτων και την δώρισαν στο
Δημο.

Καθημερινώς περνά πολύς κόσμος και αφήνει χρήμα. Κάποια στιγμή, ξύπνησε η Αρχιεπισκοπή
και ζήτησε να αναλάβει εκείνη την εκκλησία-κοφτήριο, πράγμα που δεν έγινε δεκτό
από τον Δήμο. Έτσι λοιπόν, λειτούργησε τρεις φορές και κατόπιν, απαγορεύτηκε από
την Αρχιεπισκοπή!

Το νησί έχει απίστευτες παράλιες και τους περιβόητους αμμόλοφους, κάτι
σαν τα dunes στις παραλίες της Αμερικής. Καλλιεργούν αμπέλια, σουσάμι, τρίκοχο
κραπέκους (σαν στοματάκι και πολύ θρεπτικότατο) και ακόνιζα, αυτό που ξέρουμε
ως βάλσαμο και το χρησιμοποιούσαν οι γιατροί στα νοσοκομεία του νησιού στον πόλεμο
της Καλλίπολης ως φάρμακο κατά του πόνου.

Μετά την τελετή λήξης της 26ης Συνάντησης, δόθηκε η δική μας παράσταση χωρίς
τα σκηνικά μας, διότι το φορτηγό λόγω απαγόρευσης απόπλου δεν ηρθε. Ευτυχώς ταχτοποιηθήκαμε
με την βοήθεια των ανθρώπων του θεάτρου και όλα έτρεξαν πολύ καλά. Καταευχαριστήθηκαν
οι θεατές (το έδειξαν και με το παραπάνω) και καταχειροκροτηθήκαμε.

Το βράδυ έγινε το ανάλογο γλέντι και οι περισσότεροι γύρισαν λίγο αλλήθωροι
από το κρασί.

Η επιστροφή για μένα ήταν επεισοδιακή (διότι οι πάντες ροχάλιζαν στην καμπίνα
και στο σαλόνι), αλλά και για τους επιβάτες για Άγιο Ευστράτιο, που λόγω καιρού
δεν κατέβηκαν και το πλοίο τράβηξε για Λαύριο.
Του χρόνου τα υποψήφια νησια, είναι η Μήλος, η Πάτμος.
Μέχρι τότε, ένα μεγάλο ευχαριστώ στους Λημνιούς για την άψογη περιποίηση
που μας έκαναν, καθώς και στους υπευθύνους για όλη αυτήν την οργάνωση, ιδιαιτέρως
στην πρόεδρο κα Μαρία  Βενέτη που τόσο
μας διασκέδασαν, αλλά και βοήθησαν με τον καλύτερο τρόπο να παίξουμε με ηρεμία
τις παραστασεις μας. Μου θύμισαν τι σημαίνει ελληνική φιλοξενία, ευγένεια και πάνω
απ’ όλα πολιτισμός.

 Εύγε!!.
Και του χρόνου.!!